Η Μεγάλη Εβδομάδα που είχε προηγηθεί μοσχομύριζε βιολέτες, λιβάνι και Άνοιξη…αγαλλίαζε η ψυχή…η καμπάνα του Αγίου Νικολάου εκεί ψηλά στον Ζαγαρά, καθημερινά καλούσε τους πιστούς στην λειτουργία…το προαύλιο της εκκλησίας γέμιζε από παιδικές φωνές που με το Ευαγγέλιο παραμάσχαλα παρακολουθούσαν τον παπά Δημήτρη…άλλα χρόνια αυτά…
Την Μεγάλη Πέμπτη το βράδυ ξεχύνονταν στα ξωκλήσια να ανάψουν τα καντήλια…και την Μεγάλη Παρασκευή περιδιαβαίναμε όλη την Λιβαδειά για να δούμε τους Επιτάφιους..ένα τσούρμο παιδιά από μαχαλά σε μαχαλά…με την προσμονή της Ανάστασης …ποιός θα πρωτοχτυπήσει την καμπάνα…
Και ύστερα η ευλογημένη Κυριακή του Πάσχα…ακόμα και το υποχρεωτικό πολλές φορές πρωινό ξύπνημα για να βοηθήσουμε στο ψήσιμο του οβελία , φάνταζε υπέροχο στην σκέψη του τι θα ακολουθούσε…κάθε οικογένεια, κάθε γειτονιά και ένα μικρό πανηγύρι…ποιος θα έκανε τον μεγαλύτερο λάκκο, ποιος θα είχε το μεγαλύτερο αρνί…και το ραδιόφωνο να παίζει στην διαπασών… Οι Καρβουναίοι, η φαμίλια του παππού μου Κώστα Καρβούνη, μαζευόμασταν μπροστά στο πατρικό μου, παππούς, γιαγιά , οι γιοί , έξι αδέλφια με τις γυναίκες και τα παιδιά τους , όλοι εμείς τα πρώτα ξαδέλφια..άλλωστε είμασταν όλοι μια γειτονιά, απέναντι μας ο θείος μου Χρήστος-ο δεύτερος αδελφός του πατέρα μου, πιο πάνω ο παππούς μου, ο Γιώργος, ο Λουκάς….αχ τι καλή παρέα θα κάνουν τώρα όλοι στην γειτονιά των Αγγέλων που ξανασυναντήθηκαν!!!Λίγο πιο πάνω οι Κορογιανναίοι, το σόι της μάνας μου, δίπλα μας οι Δημαίοι σόι και αυτοί…λατρεμένος Ζαγαράς, λατρεμένα χρόνια.
Ο πατέρας μου σηκωνόταν πρωί πρωί , σιγά –σιγά μαζεύονταν και οι υπόλοιποι άνδρες της οικογένειας για να ετοιμάσουν την φωτιά για το ψήσιμο των αρνιών που ήταν έτοιμα , σουβλισμένα από το προηγούμενο βράδυ…τα πρώτα χρόνια χρησιμοποιούσαν κλίματα για το άναμμα της φωτιάς ,αργότερα τα αντικατάστησε το κάρβουνο…πιο πρακτικό…ένα μελίσσι όλη μέρα σε αναβρασμό…τα παιδιά να γυρίζουμε τις σούβλες, οι γυναίκες να ετοιμάζουν και να προσφέρουν γλυκίσματα, φαγητά για τους επισκέπτες που γυρνούσαν από λάκκο σε λάκκο αλλά και για την οικογένεια….ε ρε και τι γινόταν με το τσούγκρισμα των αυγών!!! Όλα τα παιδιά προσπαθούσαμε να κρατήσουμε το αυγό μας αλώβητο αλλά φεύ! Και νάσου εκεί που το φαγοπότι, τα τσουγκρίσματα και τα κεράσματα κορυφώνονταν και οι οργανοπαίχτες…το νταούλι και το κλαρίνο είχαν την τιμητική τους μέχρι αργά το απόγευμα ίσως και το βράδυ κάποιες φορές..κοιτάζω φωτογραφίες από τα χρόνια εκείνα και ταξιδεύω τώρα που λείπουν σχεδόν όλοι…και όταν ερχόταν το βράδυ άστραφτε ο τόπος από τα βεγγαλικά, τους χορούς και τα τραγούδια στην Κεντρική Πλατεία…στο Πάσχα της Λιβαδειάς.
Στα κατοπινά χρόνια όλα άλλαξαν…κυρίως όμως οι άνθρωποι.. Μετά από μία Μεγαλοβδομάδα νηστείας (με γαρίδες, μύδια, και όλα τα συναφή), έναν αγώνα δρόμου για τσουρέκια, κόκκινα αυγά, γλυκά, κουλούρια, λαμπάδες (το απαιτεί το έθιμο βλέπεις), μια μικρή οικονομική θυσία-λόγω κρίσης-στις στυλιστικές μας επιλογές για τον Επιτάφιο και την Ανάσταση, πρόσθεσε και τις απαραίτητες αγορές για τα παιδιά και το βαπτιστήρι (πάλι μπροστά το έθιμο) και αφού στον ενδιάμεσο θα έχουμε ” ξεκατινιαστεί ” -ας με συγχωρέσουν οι Κατερίνες -σε όλη την ευρύτερη ΄περιφέρεια Αττικοβοιωτίας και θα έχουμε ” κατεβάσει ” αγίους ,καντίλια ,κ.λ.π. ΓΙΟΡΤΑΖΟΥΜΕ πλέον οικογενειακά, ει δυνατόν (αμάν πια με αυτό το έθιμο ) το θαύμα της Ανάστασης του Θεανθρώπου και θα εξαφανίσουμε αβλεπί και απνευστί τον πατροπαράδοτο οβελία (ε!! μετά από μια νηστεία επιβάλλεται ). Θα έχει προηγηθεί βέβαια η μαγειρίτσα -μετά την λήψη του φωτός της Ανάστασης .Έτσι θα περάσουμε ένα τέλειο Πάσχα…πως περάσατε το Πάσχα; τέλεια, τέλεια, ..φάγαμε μια μαγειρίτσα..ψήσαμε ένα αρνάκι..καταπληκτικά..και χορτάτοι και ευτυχείς θα γυρίσουμε στην ανούσια καθημερινότητα μας περιμένοντας την Πρωτομαγιά…Γι αυτή την ρημάδα την ψυχή ούτε κουβέντα, για τον συνάνθρωπο ..τσιμουδιά!!!Τι τις θέλουμε τώρα τις σκοτούρες..Δεν μας φτάνουν τα δικά μας προβλήματα -μέρες που είναι- θα σκεφτούμε και των αλλωνών; Άσε μας καλή μου …Εδώ δεν έχουμε εμείς να φάμε -με το ζόρι πήραμε φέτος το αρνί -θα σκάσουμε για τον γείτονα; Α παπαπαπα..Τι λες τώρα; Τι είπες ο Θεάνθρωπος σταυρώθηκε ;Και λοιπόν πρέπει να σταυρωθούμε και εμείς ;Τι είπες ; Αν δεν ματώσει η ψυχή δεν έρχεται Ανάσταση; Τι; Αν δεν σπαράξει στο κλάμα η καρδιά δεν έρχεται η Λύτρωση; Δεν είσαι σοβαρή τώρα..Άσε μας κοριτσάκι μου και δεν ξέρω ακόμα τι θα φορέσω στον Επιτάφιο και στην Ανάσταση..Είναι και αυτός ο καιρός βλέπεις..Κρίμα οι γόβες που πήρα…Πάλι άτυχη θα είμαι …Θα χαλάσει και το μαλλί μου..Μάλλον θα μείνω στο σπίτι αν συνεχιστεί έτσι ο καιρός…Γκαντεμιά..Πάει η Ανάσταση…
Τα τελευταία δύο χρόνια ο covid μας άλλαξε τις συνήθειες… άραγε μας άλλαξε και ουσιαστικά ως ανθρώπους ή με την πρώτη ευκαιρία θα ξαναγυρίσουμε στα ίδια; Αναλογιστήκαμε τις απώλειες που μετράμε με τα χρόνια, τον χαμένο μας εαυτό , την ζωή που κυλάει και χάνεται; πολύ φοβάμαι πως όχι…Γιατί τίποτα πιο σκληρό από τον Άνθρωπο…όσο για μένα , αν αναρωτιέστε, ζω πάντα το Πάσχα των παιδικών μου χρόνων έστω και νοερά…Μετράω τις ανθρώπινες απώλειες που γίνονται όλο και πιο συχνές όλο και περισσότερες και πορεύομαι…με αρώματα του παρελθόντος , με παρουσίες που δεν θα χαθούν ποτέ γιατί οι θύμησες είναι έντονες , και με τις στιγμές ….Χριστός Ανέστη κόσμε…Χρόνια Πολλά !!!
Γεωργία Καρβούνη – Λιάσκου
Δικηγόρος
Πρόεδρος Συλλόγου Γυναικών Αγίου Νικολάου Λιβαδειάς