Τα παιδιά και οι έφηβοι δεν χρειάζονται ενεργειακά ποτά για να νιώθουν ότι έχουν ενέργεια και αντοχή, ούτε για τις σχολικές αλλά ούτε και για τις αθλητικές επιδόσεις τους. Η νιότη τους και μόνο είναι η ‘κινητήριος’ δύναμη περιλαμβάνοντας τη σωστή καθημερινή διατροφή, την άθληση και την εκπαίδευση.
Ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχουν Τροφίμων (ΕΦΕΤ) εδώ και χρόνια χτυπάει τον κώδωνα του κινδύνου για αυτήν την νέα μόδα των ενεργειακών ποτών που η κατανάλωση τους αυξάνεται μέρα με την μέρα και μάλιστα από παιδιά ηλικίας 10 με 11 ετών.
Τι περιέχουν τα ενεργειακά ποτά;
- Υδατάνθρακες, με την μορφή σακχάρων, κυρίως ζάχαρη που φτάνουν και στο 10%.
- Καφεΐνη. Τα περισσότερα περιέχουν 32 mg καφεΐνη στα 100 ml του ποτού.
- Αμινοξέα όπως η ταυρίνη, L-καρνιτίνη, που αυξάνουν την παραγωγή ενέργειας και την αντοχή.
- Βιταμίνες κυρίως του συμπλέγματος Β για το νευρομυικό σύστημα.
- Φυτικά εκχυλίσματα, όπως τζίνσενγκ για τόνωση.
Γιατί δεν είναι κατάλληλα για κατανάλωση από τα παιδιά;
Όσον αφορά τα παιδιά τον πρώτο λόγο για το τι θα επιλέξουν να φάνε έχει η οικογένεια. Πρέπει να επισημαίνεται τόσο από την οικογένεια όσο και από το σχολείο ότι δεν είναι κατάλληλα για να τα καταναλώσουν και να διαβάζουν τις ετικέτες τους.
- Το βασικότερο είναι η μεγάλη περιεκτικότητα σε καφεΐνη η οποία τα καθιστά απαγορευμένα για παιδιά κάτω από 12 ετών επειδή μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερικά προβλήματα, ταχυπαλμίες, αυπνία, υπερκινητικότητα και προβλήματα στην ανάπτυξη τους.
- Η ζάχαρη που περιέχουν από την μια επηρεάζει την υγεία των δοντιών τους και από την άλλη είναι παράγοντας κινδύνου για μελλοντική αύξηση βάρους, λίπους και αυξημένων τιμών ζαχάρου στο αίμα.
Γιατί να τα αποφεύγουν οι έφηβοι;
Για τους εφήβους 12-18 ετών η επιλογή του ροφήματος είναι πια δική τους. Λόγω της επιθυμίας να νιώσουν ανεξάρτητοι και ότι η τελική απόφαση είναι δική τους το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να τους δίνουμε συμβουλές με αποδείξεις και παραδείγματα για να τα αποτρέψουμε από οτιδήποτε μπορεί να είναι εις βάρος της υγείας τους.
- Μαθαίνουν να διαβάζουν τις ετικέτες των ροφημάτων και γενικά όλων των επεξεργασμένων τροφών που αγοράζουν. Τονίζεται η αυξημένη περιεκτικότητα σε καφεΐνη των ενεργειακών ποτών. Η καφεΐνη όχι μόνο προκαλεί προβλήματα στο στομάχι και στο έντερο αλλά και ταχυκαρδία, άγχος, νευρικότητα και πονοκέφαλο. Μπορεί να οδηγήσει και σε κρίσεις πανικού.
- Λόγω της χαμηλής τους οξύτητας συχνές είναι οι καούρες, ο ερεθισμός στο στομάχι και προβλήματα στην οδοντοστοιχία.
- Προκαλούν αυπνία, μη μπορώντας να ξυπνήσουν για το σχολείο, δημιουργούνται προβλήματα στο νευρομυικό σύστημα, στην ανάπτυξη τους αλλά και στη διατήρηση του ανοσοποιητικού συστήματος.
- Η συχνή κατανάλωση τους μπορεί να φέρει καρδιολογικά προβλήματα στο μέλλον, αυξημένη πίεση και αρρυθμίες.
- Η αυξημένη περιεκτικότητα σε σάκχαρα οδηγεί σε αύξηση σωματικού βάρους, προβλήματα στα δόντια και μελλοντικά θέματα υγείας.
- Δεν ενυδατώνεται σωστά ο οργανισμός διότι αντικαθιστούν το νερό με τα ροφήματα αυτά, δημιουργώντας προβλήματα και στα νεφρά.
- Σοβαρό είναι όταν προκληθεί εθισμός, όταν γίνεται δηλαδή πια συνήθεια η κατανάλωση τους με αποτέλεσμα να υπάρχει καθημερινή ανάγκη για καφεΐνη για να ξυπνήσουν για το σχολείο ή για τις αθλητικές τους δραστηριότητες. Επίσης υπάρχει περίπτωση να τα συνδυάσουν με το τσιγάρο ή με το αλκοόλ για να αυξήσουν την ενεργειακή απόδοση κάτι που απαγορεύεται διότι θα είναι επιζήμιο για την υγεία τους.
Επομένως οφείλουμε να ενημερώσουμε τα παιδιά και τους εφήβους για την επικινδυνότητα των ενεργειακών ποτών για την ηλικία τους πριν τα επιλέξουν. Μην πείθονται απλά με την ονομασία ‘ενεργειακά’ διότι οι απαιτήσεις του οργανισμού τους για την ανάπτυξη τους ‘φωνάζουν’ για υγιεινή διατροφή. ‘Φωνάζουν’ με ένα μεγάλο πανό διαφήμισης:
ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΠΟΤΟ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥΣ:
<Ναι είμαι εδώ για να σας δώσω ενέργεια, είμαι το γάλα μαζί με το μέλι, τους ξηρούς καρπούς και τα φρούτα>. Επιλέξτε με και δεν θα χάσετε!!
Γράφει η Ευτυχία Γαλανάκου,
Διατροφολόγος-Διαιτολόγος
και Χημικός Α.Π.Θ. Εκπαιδεύτρια ΕΦΕΤ.