Γράφει η Τσούχτρα
Χριστούγεννα και πρωτοχρονιά στην στεριά, μου είπαν είναι καλύτερα, και βγήκα. Αυτή τη φορά όμως θέλησα να γιορτάσω με νεαρούς ανθρώπους γιατί είναι χαμογελαστοί κι ευτυχισμένοι. Φαίνεται όμως πως κάτι δεν πάει καλά σ΄αυτή τη χώρα. Η παρέα που πλησίασα ήταν σκυθρωπή, προβληματισμένη και αγέλαστη. Τι να έχει άραγε συμβεί; Πλησίασα…
Καχύποπτοι στην αρχή δεν μου μίλησαν αλλά όταν κατάλαβαν πως ήρθα για καλό, δεν είχαν τελειωμό οι κουβέντες τους.
Ένας νέος που εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα μοιράστηκε μαζί μου μια εμπειρία που αντανακλά μια βαθιά προβληματική πραγματικότητα για πολλούς εργαζομένους. Κατά την περίοδο των εορτών, ο εργοδότης του κατέθεσε στον τραπεζικό του λογαριασμό το δώρο Χριστουγέννων, όπως ορίζει η νομοθεσία. Ωστόσο, λίγες ώρες μετά, του ζήτησε να επιστρέψει ολόκληρο το ποσό σε μετρητά, με το πρόσχημα ότι η επιχείρηση αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες. Ο εργαζόμενος, φοβούμενος την απόλυση ή άλλες συνέπειες, “συμμορφώθηκε”.
Αυτή η μαρτυρία δεν είναι μεμονωμένη. Αντιθέτως, φέρνει στο φως μια συστηματική πρακτική που πλήττει την αξιοπρέπεια και την οικονομική ασφάλεια των εργαζομένων.
Το δώρο Χριστουγέννων αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους θεσμοθετημένους μηχανισμούς οικονομικής στήριξης των εργαζομένων κατά τη διάρκεια των εορτών. Παρ’ όλα αυτά, η πρακτική ορισμένων εργοδοτών να απαιτούν την επιστροφή του ποσού από τους εργαζόμενους μετά την κατάθεση του στην τράπεζα αποτελεί μία καταφανή μορφή εκμετάλλευσης και παράβασης των εργασιακών δικαιωμάτων.
Τι Είναι το Δώρο Χριστουγέννων;
Το δώρο Χριστουγέννων είναι μία υποχρεωτική παροχή που προβλέπεται από την εργατική νομοθεσία στην Ελλάδα. Καταβάλλεται από τους εργοδότες στους εργαζόμενους και υπολογίζεται βάσει των μηνών εργασίας κατά τη διάρκεια του έτους. Σκοπός του είναι η οικονομική ενίσχυση των εργαζομένων για να μπορέσουν να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες των εορτών.
Η Πρακτική της Απαίτησης Επιστροφής
Σε αρκετές περιπτώσεις, ο εργοδότης καταθέτει το δώρο Χριστουγέννων στον τραπεζικό λογαριασμό του εργαζομένου, όπως επιτάσσει ο νόμος, και στη συνέχεια ζητά την επιστροφή του ποσού σε μετρητά ή μέσω άλλων μέσων. Αυτή η τακτική συνιστά:
- Παραβίαση της Εργατικής Νομοθεσίας: Το δώρο Χριστουγέννων είναι δικαίωμα του εργαζομένου και δεν μπορεί να κατασχεθεί ή να ζητηθεί η επιστροφή του.
- Ηθική Κατάχρηση: Ο εργοδότης εκμεταλλεύεται τη θέση ισχύος του για να εξαναγκάσει τον εργαζόμενο σε παράνομες και ανήθικες πράξεις.
- Οικονομική Ασφυξία: Οι εργαζόμενοι στερούνται έναν κρίσιμο οικονομικό πόρο, ιδιαίτερα σε περιόδους υψηλού κόστους ζωής.
Γιατί Συμβαίνει Αυτό;
Η πρακτική αυτή μπορεί να αποδοθεί σε διάφορους λόγους:
- Ανασφάλεια Εργαζομένων: Φόβος απόλυσης ή άλλων συνεπειών αν αρνηθούν να συμμορφωθούν.
- Έλλειψη Ελέγχου: Ελλιπής επιβολή των νόμων από τις αρμόδιες αρχές.
- Πολιτισμός Ανοχής: Η έλλειψη καταγγελιών ή αντίδρασης από την πλευρά των εργαζομένων συχνά ενθαρρύνει τέτοιες πρακτικές.
Πώς να Αντιδράσουν οι Εργαζόμενοι;
Για τους εργαζόμενους που βρίσκονται αντιμέτωποι με αυτήν την κατάσταση, υπάρχουν συγκεκριμένα βήματα που μπορούν να ακολουθήσουν:
- Καταγγελία στην Επιθεώρηση Εργασίας: Οι εργαζόμενοι μπορούν να αναφέρουν τέτοιες πρακτικές στην αρμόδια υπηρεσία.
- Νομική Υποστήριξη: Η αναζήτηση δικηγόρου με εξειδίκευση στο εργατικό δίκαιο μπορεί να βοηθήσει στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους.
- Συλλογική Δράση:Αυτό βέβαια είναι δύσκολο στις μέρες μας αλλά πρέπει να συμβαίνει με την ένταξη σε συνδικάτα ή τη δημιουργία ομάδων υποστήριξης μεταξύ εργαζομένων που ενισχύει τη δυνατότητα αντίστασης.
Η Ευθύνη της Πολιτείας
Η πολιτεία οφείλει να ενισχύσει τους μηχανισμούς ελέγχου και να αυστηροποιήσει τις ποινές για εργοδότες που παρανομούν. Η επαρκής ενημέρωση των εργαζομένων για τα δικαιώματά τους και η διευκόλυνση της πρόσβασής τους σε νομικές υπηρεσίες είναι κρίσιμη για την εξάλειψη τέτοιων φαινομένων.
Συμπέρασμα
Η πρακτική της απαίτησης επιστροφής του δώρου Χριστουγέννων είναι μία κατάφωρη παραβίαση των εργασιακών δικαιωμάτων. Απαιτείται συνεργασία από την πλευρά της πολιτείας, των εργαζομένων και των συνδικαλιστικών φορέων για την καταπολέμηση αυτής της κατάστασης και την προστασία της αξιοπρέπειας και των δικαιωμάτων κάθε εργαζόμενου.
Κι αφού τα είπαμε και τα αναλύσαμε, θέλησαν στο τέλος να με ακολουθήσουν στα δικά μου μέρη για μια καλύτερη ζωή. Όμως όπου κι αν βρεθούν, είτε στον αφρό, είτε στον πάτο της θάλασσας, θα συνεχίσουν να “πολεμούν” για μια καλύτερη ζωή μόνο όλοι μαζί. Γιατί στο τέλος της ημέρας έχουμε μόνο ο ένας τον άλλον.
Καλή “τσουχτερή” χρονιά!!