Πολλοί άνθρωποι στην προσπάθειά τους να χάσουν βάρος έχουν
επιχειρήσει να ακολουθήσουν τις λεγόμενες θερμιδικές δίαιτες (και όχι
μόνο). Οι δίαιτες αυτές βασίζονται στον υπολογισμό των θερμίδων των
τροφίμων που καταναλώνονται στη διάρκεια της ημέρας, με σκοπό να
μην ξεπεραστεί ένα συγκεκριμένο θερμιδικό όριο π.χ. 1200
θερμίδες/ημέρα.
Στην πλειοψηφία τους οι δίαιτες αυτές είναι
ολιγοθερμιδικές και έχουν βραχυπρόθεσμα και παροδικά αποτελέσματα
όσον αφορά την απώλεια του σωματικού βάρους. Η απώλεια βέβαια
αυτή δεν είναι τίποτα άλλο πέρα από αφυδάτωση και απώλεια μυϊκού
ιστού, για αυτό και τα κιλά που χάνονται συνήθως επανέρχονται άμεσα
εις διπλούν.
Στις δίαιτες αυτές το άτομο που τις ακολουθεί είναι ελεύθερο να
επιλέξει τα τρόφιμα της αρεσκείας του, ανεξαρτήτως ποιότητας ή
θρεπτικής αξίας αρκεί να μην υπερβεί το θερμιδικό όριο που το ίδιο έχει
θέσει. Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να καταναλώσει μόνο φρούτα για
μια ημέρα (περίπου 18-20 φρούτα) και να προσλάβει 1200 θερμίδες, ενώ
κάποιος άλλος να καταναλώσει μόνο πάστες (2-3 την ημέρα) φτάνοντας
και εκείνος τις ίδιες θερμίδες.
Και εδώ ξεκινούν τα προβλήματα που θα πρέπει να μας
απασχολούν. Καταρχάς, ποιά από τις δύο δίαιτες είναι η πιο
αποτελεσματική, φρούτα ή πάστες; Η απάντηση είναι καμία. Προφανώς
τα φρούτα θα δώσουν υδατάνθρακες στον οργανισμό μας, καθώς και
πληθώρα μικροθρεπτικών συστατικών, δηλαδή βιταμίνες, μέταλλα και
ιχνοστοιχεία και δεν θα τον επιβαρύνουν με περιττό λίπος και ζάχαρη
δίνοντάς του κενές θερμίδες χωρίς θρεπτικό υπόβαθρο, όμως παρόλο το
γεγονός ότι και στις δύο περιπτώσεις ο οργανισμός προσλαμβάνει τις
ίδιες θερμίδες η απώλεια των κιλών θα είναι λανθασμένη και παροδική.
Ας εξετάσουμε το τι ακριβώς συμβαίνει. Ο οργανισμός έχει την
ιδιότητα να αναγνωρίζει θρεπτικά συστατικά και όχι τρόφιμα. Δε μπορεί
δηλαδή να διαχωρίσει αν το ασβέστιο προέρχεται από γάλα, από γιαούρτι
ή από τυρί.
Τα διάφορα τρόφιμα έχουν και διαφορετικές περιεκτικότητες σε
απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Τρόφιμα πλούσια σε απαραίτητα
θρεπτικά συστατικά χαρακτηρίζονται ως υψηλής θρεπτικής αξίας.
Ωστόσο κανένα τρόφιμο δεν περιέχει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά
συστατικά. Κανένα δηλαδή δεν αποτελεί πλήρη τροφή. Εξαίρεση
αποτελεί το μητρικό γάλα, το οποίο για ένα μικρό χρονικό διάστημα της
ζωής του ανθρώπου είναι σε θέση να παρέχει όλα τα απαραίτητα
θρεπτικά συστατικά στις επαρκείς ποσότητες το καθένα , ώστε να
συντηρεί τη ζωή. Κατά συνέπεια η επαρκής κάλυψη του οργανισμού σε
όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την
κατανάλωση μιας μεγάλης ποικιλίας τροφίμων.
Η επαρκής κάλυψη του οργανισμού σε ενέργεια και απαραίτητα
θρεπτικά συστατικά αποτελεί τη λεγόμενη ισορροπημένη διατροφή. Σε
μια ισορροπημένη διατροφή δεν υπάρχουν «επιτρεπτά» και
«απαγορευμένα» τρόφιμα. Όλα μπορεί να συμπεριληφθούν στις
επιθυμητές ποσότητες.
Πολύ σημαντικό βέβαια είναι και το ζήτημα της επαρκούς
ενεργειακής κάλυψης, προκειμένου ο οργανισμός να καλύψει τις
ενεργειακές του απαιτήσεις και να μπορέσει να λειτουργήσει ομαλά,
μεταβολίζοντας τις τροφές με φυσιολογικό ρυθμό χωρίς να μπαίνει σε
κίνδυνο η υγεία του εξαιτίας υποσιτισμού ή υποθρεψίας. Άρα ακόμα και
αν κάποιος κάνει θερμιδική δίαιτα με μεγάλη ποικιλία τροφίμων αλλά με
χαμηλές θερμίδες είναι εξίσου καταστροφικό.
Ας μη ξεχνάμε ότι ο κάθε οργανισμός έχει διαφορετικές ανάγκες
που εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες όπως είναι το βάρος, το ύψος ,
η ηλικία, ο σωματότυπος, οι αιματολογικές εξετάσεις κ.α. και για αυτό το
κάθε πρόγραμμα διατροφής θα πρέπει να είναι εξατομικευμένο και
βασισμένο στις ανάγκες του κάθε ανθρώπου. Για αυτό θα πρέπει πάντα
να ζητάμε τη βοήθεια ειδικών επιστημόνων Κλινικών Διαιτολόγων
–Διατροφολόγων ώστε να προφυλάσσουμε την υγεία μας από πιθανούς
κινδύνους, έχοντας παράλληλα ένα ασφαλές και μακροπρόθεσμο
αποτέλεσμα στην απώλεια του σωματικού μας βάρους.
Ασημένια Κούσουλα
Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Χαροκοπείου Πανεπιστημίου