Πολλές οι εκδοχές για την προέλευση του ονόματος Καππαδοκία. Η πλέον επικρατούσα αναφέρει ότι προέρχεται από την περσική φράση Κατ πατούκα που σημαίνει η Χώρα με τα πιο όμορφα άλογα.
Ένας μοναδικός τόπος που συνορεύει στον βορρά με τον Εύξεινο Πόντο, στον Νότο συναντά τον Ταύρο, ανατολικά την Μεσοποταμία και Δυτικά την Φρυγία .
Χιλιάδες χρόνια πρίν, η λάβα ξεχύθηκε από το όρος Αργαίο πλημμύρισε την περιοχή σε ακτίνα πλέον των 100 χιλιομέτρων και πάνω εκεί η φύση φιλοτέχνησε τα δικά της μοναδικά γλυπτά.
Για τους επισκέπτες αποτελεί έναν ακόμη μαγευτικό προορισμό, για τους Έλληνες ήταν κάποτε Πατρίδα .
Ξεκινώντας ένα πρωί Σαββάτου οδικώς από την Λιβαδειά με πρώτη στάση στην Αλεξανδρούπολη, περάσαμε στην Πόλη, την Κωνσταντινούπολη, και μετά από ένα διήμερο στα σοκάκια της , διασχίσαμε την τεράστια αλλά μοναδική απόσταση μέχρι το Προκόπι. Στην διαδρομή μέχρι το Προκόπι σε μαγεύουν εικόνες της Τούρκικης υπαίθρου με αγρότες που γυρίζουν από τα χωράφια, γυναίκες με πολύχρωµα σαλβάρια, αργοκίνητα τρακτέρ και ξύλινα κάρα φορτωµένα φρεσκοκοµµένο χορτάρι που τα σέρνουν κουρασµένα άλογα.
Το Προκόπι είναι κτισµένο στη δυτική πλευρά ενός πελώριου ψαµµητικού βράχου . Κοιλάδα του Κοράματος, με διάσπαρτα χαρακτηριστικά δείγµατα λιθογλυπτικής, λαξεµένα στον µαλακό αµµόλιθο των ηφαιστειογενών πετρωµάτων και αποτυπωµένα σε σπίτια, µοναστήρια, σκήτες, περιστερώνες και τα διάσηµα υπόσκαφα βυζαντινά εκκλησάκια του 7ου και 13ου αι. (τη Σκοτεινή Εκκλησιά που έχει διατηρήσει σε πολύ κατάσταση τις αγιογραφίες της, την Εκκλησιά των Σανδάλων, την Παλαιά Εκκλησιά, την Εκκλησιά του Μήλου. Το εν λόγω υπαίθριο µουσείο δικαίως έχει χαρακτηριστεί Μνηµείο Παγκόσµιας Πολιτιστικής Κληρονοµιάς.
Καρβάλη των άλλοτε πλούσιων Ελλήνων με το Ελληνικό Σχολείο να έχει μετατραπεί σε ξενοδοχείο , Σινασσός µε τα πέτρινα ελληνικά αρχοντικά και την υπόσκαφη εκκλησία του Αγίου Βασιλείου , κοιλάδα του Περιστρέμματος όπου βρίσκονται δεκάδες υπόσκαφες εκκλησίες µε εντυπωσιακά χρώµατα µέσα σε ένα ξερό τοπίο, σε µια σχισµή της γης µε πλούσια βλάστηση λόγω του ποταµού Melediz Su, Άβανος με τον ποταμό Άλυ (Κόκκινο Ποταμό) Μαλακοπή υπόγεια πόλη με 11 επίπεδα (επισκέψιµα είναι τα 8), αποθήκες, πηγές, φρεάτια εξαερισµού που έφταναν µέχρι 30 µ. βάθος και πολλές παγίδες που είχαν σχεδιαστεί για να παραπλανήσουν, να αποµονώσουν και να φυλακίσουν τους εισβολείς (κυρίως Άραβες). Γενικά, στην ευρύτερη περιοχή της Καππαδοκίας έχουν ανασκαφεί συνολικά 30 τέτοιες πόλεις (από τις φηµολογούµενες 200), που διέθεταν και υπόγειο σύστηµα επικοινωνίας µεταξύ τους.
Υπόγεις πόλεις, υπόσκαφες εκκλησίες εκεί που κάποτε περίσσευε το ελληνικό στοιχείο. Εκεί που έχτιζαν τα σπίτια τους, που καλλιεργούσαν την γή τους, που ανάσταιναν τα παιδιά τους , που έθαβαν τους νεκρούς τους . Εκεί ήταν η” μεμλεκέτ ” η πατρίδα!
Και ήρθε η Συνθήκη της Λωζάννης για να χαθούν πατρίδες, ιερά και βωμοί, για να ξεσπιτωθούν εκατομμύρια άνθρωποι.
Οι Τούρκοι-Μουσουλμάνοι έπρεπε να αφήσουν την Ελλάδα στην οποία γεννήθηκαν και μεγάλωσαν γενιές , την χώρα που αισθάνονταν πατρίδα τους και οι Έλληνες έπρεπε να αφήσουν την Καππαδοκία και να ζήσουν σε μία Ελλάδα που δεν γνώριζαν .
Παράτησαν τα σπίτια τους, τα υποστατικά τους, τους κήπους και το βιός τους όλο, μα πάνω από όλα άφησαν την ψυχή τους να πλανιέται στα ερείπια. Το σώμα έφυγε , ταξίδεψε κάτω από δύσκολες συνθήκες, η ψυχή όμως έμεινε εκεί , να ελπίζει, να ματώνει, να προσδοκά την επιστροφή που δεν ερχόταν.
Κιουτάχεια ή Κοτύαιον, Εσκί Σεχίρ ή Δορύλαιον, Αφιόν Καραχισάρ ή Νικόπολις, Σαγγάριος τόποι και ονόματα βαμμένα με το αίμα του Ελληνικού Στρατού, των ενθουσιασμένων ευπατριδών νέων, που πολέμησαν για την Μητέρα Ελλάδα και την Μεγάλη Ιδέα, και έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι, αθώα θύματα των οικονομικών συμφερόντων των υποτιθέμενων συμμάχων.Τα ίδια τότε όπως και σήμερα.
Επιστροφή στην Ελλάδα του σήμερα πλημμυρισμένοι εικόνες, αρώματα, χρώματα μα κυρίως συναισθήματα .
Γιατί όπως λέει και ο Μεγάλος Νίκος Καζαντζάκης στην Ασκητική του…η ράτσα σου είναι το μεγάλο σώμα , το περασμένο , το τωρινό και το μελλούμενο Εσύ είσαι μια λιγόστιγμη έκφραση , αυτή είναι το πρόσωπο .Εσύ είσαι ίσκιος , αυτή κρέας…Μην πεθάνεις για να μην πεθάνουμε! φωνάζουν οι νεκροί…Τέλεψε το έργο μας !…Δεν φτάνει να γρικάς μέσα σου τη βουή των προγόνων. Δεν φτάνει να τους νιώθεις να παλεύουν και να σκοτώνονται μπροστά στο κεφάλι του νου σου. Όλοι χύνονται να πιαστούν από το ζεστό μυαλό σου , ν’ ανεβούν πάλι στο φώς της μέρας…Το πρώτο σου χρέος , εκτελώντας τη θητεία σου στη ράτσα, είναι να νοιώσεις μέσα σου όλους τους προγόνους. Το δεύτερο , να φωτίσεις την ορμή τους και να συνεχίσεις το έργο τους. Το τρίτο σου χρέος να παραδώσεις στο γιό τη μεγάλη εντολή να σε περάσει.
Γράφει η Γεωργία Καρβούνη-Λιάσκου
Δικηγόρος, Πρόεδρος του Συλλόγου Γυναικών Αγ. Νικολάου Λιβαδειάς