ΑΡΘΡΟ της ΒΙΚΕΝΤΙΑΣ ΣΥΡΟΠΟΥΛΟΥ ΜΠΑΣΙΑΚΟΥ
Γραμματέας Οικογενειακής Πολιτικής & Ισότητας των Φύλων
Το ζήτημα των παρενοχλήσεων ή κακοποιήσεων γυναικών υπήρχε και, δυστυχώς, υπάρχει στην Ελλάδα, και μέχρι πρόσφατα αποτελούσε θέμα κοινωνιολογικής συζήτησης, εστιαζόμενο σε διαχρονικά αίτια, που η αντιμετώπιση και η λύση τους αφορούσε κυρίως θύτες, θύματα και τις οικογένειές τους. Σε επίπεδο δε κοινωνικής διαχείρισης, ήταν άλλη μια κακιά είδηση, για κάποια γυναίκα «καημένη», που «ποιος ξέρει τι τραβούσε» αλλά και «ποιος ξέρει εκείνη τι του έκανε για να τον φτάσει σ΄αυτό το σημείο».
Και μετά σιωπή, μέχρι να βγει στη δημοσιότητα το επόμενο περιστατικό.
Και ξαφνικά… τσουνάμι! Αποκαλύψεων, ομολογιών, γεγονότων και κατηγοριών, και πολλές φορές διχασμού στη συζήτηση για τα όρια του φλερτ, της ανοχής, της υποταγής, της υπομονής.
Στην πραγματικότητα, οι κάθε είδους παρενοχλήσεις και βίαιες συμπεριφορές, σωρεύονταν σιωπηρά επί δεκαετίες στην Ελληνική Κοινωνία, και, αλίμονο, ήταν με συγκατάβαση ανεκτές ως φαινόμενο που….συμβαίνει. Συμβαίνει παντού. Μέχρι που ήλθε η καταγγελία της γενναίας γυναίκας Σοφίας Μπεκατώρου, που αποκάλυψε ότι γύρω μας υπάρχουν χιλιάδες περιστατικά βίας πόνου, φόβου και απελπισίας. Χιλιάδες κρυμμένα εγκλήματα που στέρησαν την ελπίδα, τα όνειρα, τη ζωή κοριτσιών και γυναικών, που το μόνο τους σφάλμα ήταν το φύλο τους: γεννήθηκαν γυναίκες! ΄Αρα αδύναμες, εύκολες, εξαρτημένες, υποτελείς.
Το ελληνικό κίνημα #metoo άρχισε να ανθίζει πριν λίγους μήνες, όταν η κοινωνία ένιωσε ότι υπάρχουν πλέον ώριμες και ασφαλείς συνθήκες να βγουν στο φως γεγονότα και συμπεριφορές κατάχρησης εξουσίας, παρενόχλησης και βίας. Οι γυναίκες άρχισαν να νιώθουν δυνατές για να μιλήσουν, και να αντιλαμβάνονται ότι έχουν απέναντί τους ένα εξίσου δυνατό κράτος, που μπορούν να εμπιστευτούν και να τις προστατεύσει. Μια πολιτεία που δεν αρκείται απλά να γενικολογεί θεωρητικά, αλλά αντιμετωπίζει το κάθε περιστατικό μοναδικά, όπως μοναδική είναι η ζωή και η αξιοπρέπειας κάθε γυναίκας.
Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη πάρα πολύ έγκαιρα αντιλήφθηκε ότι το θέμα της έμφυλης βίας δεν είναι απλά ένα κοινωνικό φαινόμενο περιορισμένου ενδιαφέροντος. Είναι πρωτίστως ζήτημα ανθρωπισμού και δημοκρατίας, με τεράστιες (πέραν των ηθικών) οικονομικές και πολιτικές προεκτάσεις. Και ότι οι δολοφονίες των γυναικών που πολύ συχνά πλέον συγκλονίζουν την καθημερινότητά μας δεν είναι παράπλευρη απώλεια των κρίσεων, οικομομικών και υγειονομικών, αλλά αποτελούν οι ίδιες επικίνδυνη κρίση.
Με πολιορκητικό όχημα την ενδυνάμωση των γυναικών, η πολιτεία προσπαθεί να γκρεμίσει τα στερεοτυπικά τείχη των έμφυλων ανισοτήτων. Με σύγχρονα νομοθετήματα, όπως η Κύρωση της Σύμβασης για την εξάλειψη της βίας και της παρενόχλησης της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, τα μέτρα κατά της βίας και παρενόχλησης στην εργασία σε εφαρμογή του νόμου 4808/2021 για την Προστασία της Εργασίας, οι νέες γονικές άδειες και για τους δύο γονείς, η ανά φύλο ποσόστωση 25% στα Διοικητικά Συμβούλια των εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Εταιρειών και το πρόγραμμα SHARE για το Σήμα Ισότητας στις επιχειρήσεις, στοχεύει στην άμβλυνση των ανισοτήτων στα οικονομικά κέντρα λήψης αποφάσεων.
Επιπλέον, το νέο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων, έχει τέσσερις πολύ σημαντικούς άξονες προτεραιότητας:
1. την πρόληψη και καταπολέμηση της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας για την προστασία των γυναικών από την άσκηση κάθε μορφής βίας και την ευαισθητοποίηση των φορέων και των πολιτών
2. την ισότιμη συμμετοχή γυναικών σε ηγετικές θέσεις με σκοπό την ενεργοποίηση των γυναικών και των κοριτσιών για τη συμμετοχή τους στα κοινά
3. την ενίσχυση της γυναικείας εργασίας και επιχειρηματικότητας και την εναρμόνιση της επαγγελματικής και της προσωπικής ζωής
και 4. την ενσωμάτωση διάστασης του φύλου σε οριζόντιες πολιτικές, προκειμένου να αναδειχθούν τα οφέλη της για όλους, για την κοινωνία, την οικονομία και την ανάπτυξη.
Η εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών είναι ζήτημα παιδείας και κουλτούρας ενός λαού, και παρά τη μετεξέλιξη της κοινωνίας μας, αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα εμπόδια στην ενίσχυση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την εμπέδωση της Δημοκρατίας.
Και η κουλτούρα διαμορφώνεται μεν στα σχολεία, ζυμώνεται όμως στις καθημερινές διαπροσωπικές σχέσεις όλων μας.
΄Εχουμε λοιπόν και ατομική ευθύνη. ΄Εχουμε ευθύνη για κάθε γυναίκα που παρενοχλείται, κακοποιείται ή δολοφονείται. Δεν μπορούμε να υποκρινόμαστε, να αδιαφορούμε ή να ανεχόμαστε καμιά μορφή βίας. Δεν μπορούμε να σιωπούμε και να στρέφουμε το πρόσωπο αλλού όταν διαπιστώνουμε ότι κάποιο κορίτσι προσπαθεί να επιβιώσει μέσα στον φόβο, την αγωνία, τις απειλές.
Μέσα στην πανδημία της βίας στέλνουμε σε κάθε γυναίκα και κορίτσι που κινδυνεύει ένα ξεκάθαρο μήνυμα: «Μιλήστε! Εμπιστευτείτε ξανά τους φίλους σας, τους ειδικούς επιστήμονες, την Πολιτεία με τις δομές της. Μην οδηγήστε στο περιθώριο και τη μοναξιά, μην νιώθετε ενοχές: δεν είναι δική σας η ευθύνη. Ο μόνος υπεύθυνος είναι ο θύτης».