Ο κόσμος έξω είναι μια βοή χωρίς σταματημό. Φωνές, κίνηση, φασαρία. Μας μεταφέρει ακατάπαυστα την ανησυχία και τον εκνευρισμό του.
Όμως ακόμη και μέσα μας υπάρχουν φωνές που δεν σταματούν. Επιθυμίες, φόβοι, προσδοκίες, κριτικές, άγχος, φλυαρία ζουν και βασιλεύουν μέσα στο μυαλό μας.
Τι είναι λοιπόν αυτή η εσωτερική φωνή; Είμαι σίγουρη ότι κάπου, κάποτε όλοι μας έχουμε ακούσει αυτόν τον όρο.
Έχει πολλές διαφορετικές διαστάσεις αυτή η φωνή , και απαρτίζεται από όλες εκείνες που ακούγαμε και ενδοβάλλαμε ως παιδιά, μαζί με τις στάσεις και τις προσδοκίες της κοινωνίας. Κάπου όμως αναμεσά σε αυτές υπάρχει και η δική μας εσωτερική φωνή. Την οποία τελικά μπορούμε να ξεχωρίσουμε, και να διαμορφώσουμε.
Το να βρεις την εσωτερική σου φωνή σε έναν κόσμο που διαρκώς τρέχει με ταχύτητες φωτός, μπορεί να είναι κάτι δύσκολο αρχικά. Ιδίως όταν ποτέ ως τώρα δεν το είχες επιχειρήσει.
Και τι γίνεται όμως όταν την βρεις αλλά η εσωτερική σου φωνή είναι επικριτική κα ισκληρή μαζί σου;
Τότε σιγουρά αυτή, δεν είναι η δική σου, αλλά οι φωνές όσων κατάπιες.
Μια επικριτική φωνή μπορεί να σταθεί εμπόδιο στη συναισθηματική μας ευεξία και στην αυτοεκτίμησή μας. Σε κάποιες περιπτώσεις οι άνθρωποι παλεύουν να αντιμετωπίσουν αυτή την εξουθενωτική φωνή και προσπαθούν να αλλάξουν τρόπο σκέψης.
Η εσωτερική επικριτική φωνή ενός ατόμου παίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητας και στην αίσθηση του εαυτού. Η εσωτερική φωνή μπορεί να είναι ενοχλητική και έτσι να αμφιβάλλετε για κάθε απόφαση και επίτευγμά σας και μπορεί να προκαλέσει συναισθήματα όπως η ντροπή, η ανεπάρκεια ή οι ενοχές.
Η εσωτερική φωνή έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους ψυχολόγους ,επειδή παίζει ρόλο στο συναισθηματικό στρες. Η αγωνία που προκαλεί όταν είναι επικριτική η εσωτερική φωνή, είναι ένας βασικός παράγοντας χαμηλής αυτοεκτίμησης και συχνά σημαντικό εμπόδιο για την εξέλιξη ή την αλλαγή του ατόμου. Πολλές από τις δυσκολίες στην ψυχοθεραπεία οφείλονται στις αμφιβολίες των θεραπευομένων για την ικανότητά τους να μάθουν ή να εξελιχθούν. Αυτή η επικριτική φωνή συνδέεται άμεσα με το άγχος, την ανησυχία, την κατάθλιψη, τις διαταραχές ύπνου και πολλές αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές. Είναι συνήθως ένας παράγοντας κλειδί στις δυσλειτουργικές ή κακοποιητικές σχέσεις.
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν γνωρίζουν καν την ύπαρξη αυτής της φωνής ή του εσωτερικού διαλόγου επειδή η κριτική έχει γίνει κομμάτι του εαυτού τους από την παιδική ηλικία και αποτελεί κάτι απολύτως φυσιολογικό. Εμφανίζεται πολύ νωρίς στη ζωή τους, απορροφούν ή εσωτερικεύουν την κριτική των ανθρώπων γύρω τους και τις προσδοκίες της κοινωνίας στην οποία ζουν. Όσο πιο δύσκολη και ανεξερεύνητη είναι η παιδική ηλικία, τόσο πιο επικριτική είναι η εσωτερική φωνή.
Αυτή η ‘’κακή’’ φωνή κρατά τους ανθρώπους μακριά από τη χαρά, την απόλαυση, την ευτυχία με αποτέλεσμα να είναι φοβισμένοι, περιορισμένοι και αναποτελεσματικοί.
Η σκληρή αυτοκριτική λοιπόν , οδηγεί σε συμπεριφορές. Σε γενικές γραμμές είναι μέσα μας για να μας βοηθάει. Αν σκεφτείτε ότι οι πράξεις σας δεν είναι αρκετά καλές ή ιδανικές, θα θέλετε να αλλάξετε. Η κριτική μας δίνει την αίσθηση του ελέγχου. Τα επικριτικά σχόλια ελέγχουν τη συμπεριφορά ή τα συναισθήματα μας. Η επικριτική φωνή είναι ένας τρόπος για να αντιμετωπίσουμε το φόβο, τη ντροπή και το άγνωστο. Όμως σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να μας κρατά κολλημένους.
Η επικριτική φωνή μας προκαλεί άγχος, μας κάνει να αποφεύγουμε καταστάσεις για να μειωθεί το στρες και να μείνουμε ασφαλείς. Η αποφυγή όμως δεν μας δίνει κίνητρο για αλλαγή, μας κάνει αναβλητικούς και προάγει συμπεριφορές όπως ο συνεχής έλεγχος.
Όταν η επικριτική φωνή μας προκαλεί ντροπή νιώθουμε να παραλύουμε. Η ντροπή μας κάνει να νιώθουμε ότι έχουμε αδυναμίες και δεν αξίζουμε τη σύνδεση με άλλους ανθρώπους. Η ντροπή μας απομακρύνει από τους άλλους και μας απομονώνει. Είμαστε κοινωνικά όντα και θέλουμε τη σύνδεση με τους άλλους. Όταν νιώθουμε ντροπή γινόμαστε εσωστρεφείς, απομονωνόμαστε και υιοθετούμε συμπεριφορές που μας κάνουν να νιώθουμε άνετα. Η ντροπή και η αυτοκριτική μας κρατούν μακριά από όσα επιθυμούμε.
Η ενσυνειδητότητα είναι το πρώτο βήμα για να αναγνωρίσουμε και να μπορέσουμε να διαχειριστούμε την εσωτερική μας φωνή. Πολλοί άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν την ύπαρξή της. Το πρώτο βήμα είναι η αναγνώριση της εσωτερικής φωνής. Δείτε ποιες είναι οι καταστάσεις που ενεργοποιούν την εσωτερική σας φωνή. Ποια είναι τα πραγματικά σας συναισθήματα, τι είναι αυτό που φοβάστε , τι θα θέλατε να συμβεί. Δώστε χώρο στον εαυτό σας και δείτε τα πραγματικά σας συναισθήματα για την κατάσταση.
Απελευθερώνοντας τον εαυτό σου από τον εσωτερικό σου κριτή θα σταματήσεις συμπεριφορές που σαμποτάρουν τον εαυτό σου και θα είσαι ελεύθερος να διεκδικήσεις περισσότερη ικανοποίηση και νόημα στη ζωή. Θα αισθανθείς πιο ήρεμος μέσα σου και πιο κοντά σε αυτούς που αγαπάς. Θα απολαύσεις μέχρι και μια πιο συμπονετική άποψη για τον κόσμο και μια αισιόδοξη οπτική για τη ζωή.
Είναι σημαντικό να επενδύσετε να μάθετε τρόπους να αναγνωρίζετε πως αυτή η φωνή επηρεάζει τη σκέψη και τη συμπεριφορά σας, τις σχέσεις σας και την εξέλιξη σας. Η ψυχοθεραπεία θα σταθεί αρωγός σας σε τέτοιες στιγμές.
ΕλίναΤρωγάδα
B.Sc. Ψυχολόγος Ψυχοθεραπεύτρια
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας παιδιών , εφήβων & ενήλικων
τηλ. Επικοινωνιας
2261020781