Μπήκαμε στο φετινό καλοκαίρι και προχωράμε στην καρδιά του. Περάσαμε μια πολύ δύσκολη περίοδο, σε έναν χειμώνα όπου οι ρυθμοί άλλαξαν και η πίεση δημιούργησε μια ατμόσφαιρα άγχους, στενοχώριας. Η πανδημίας μας επιβάρυνε με μια ακόμη δυσάρεστη συνθήκη, μας επιβλήθηκαν πολλές αλλαγές και πρωτόγνωρες καταστάσεις.
Στους περισσότερους από εμάς, ο χειμώνας συμβάλλει στο να εμφανίσουμε διάφορα δυσάρεστα ψυχολογικά συμπτώματα. Βιώνουμε πολλές καταστάσεις που εμπλέκουν υπερβολικό άγχος, παρατηρείται έξαρση των νευρώσεων και η κατάθλιψη κάνει συχνότερα την εμφάνισή της, αφού οι άνθρωποι ζούμε σε ρυθμούς έντασης και πίεσης, προκειμένου να πετύχουμε όποιους στόχους μας, να κερδίσουμε τα προς το ζην και να είμαστε εντάξει στις υποχρεώσεις μας.
Το καλοκαίρι, όμως, ειδικά στην συνείδηση των Ελλήνων, έχει καταγραφεί ως περίοδος χαλάρωσης και χαράς. Φέτος λοιπόν, ίσως έχει μια αξία παραπάνω, να σταθούμε στο καλοκαίρι του 2021, και να σκεφτούμε με ποιο τρόπο οι φετινές μας διακοπές θα είναι ωφέλιμες και πως χρειάζεται να οριστούν καθώς και τι ρόλο θέλουμε να διαδραματίσουν μετά από μια τόσο διαφορετική χρονιά.
Διακοπές στην Ελλάδα, την χώρα του ήλιου και της θάλασσας, έχουν πολλές διαφορετικές διαστάσεις. Για κάποιους μπορεί να είναι να επισκεφτούμε έναν προορισμό καινούριο και μακρινό, για άλλους μπορεί να είναι τα μπάνια μας σε μια κοντινή παραλία ή στο ‘’χωριό’’ μας. Πολύ συχνά ακούμε την έκφραση ‘’να πάμε διακοπές και να γεμίσουμε τις μπαταρίες μας’’, και παρόλο το επιθυμούμε πολύ κάτι τέτοιο, η συνθήκη αυτή μπορεί να μην είναι εύκολο να συμβεί μιας και δεν είμαστε ρομπότ!
Ας αναλύσουμε και ετυμολογικά τη λέξη διακοπές, και ίσως μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα τι είναι αυτό που χρειαζόμαστε. Διακοπές, η λέξη προέρχεται από το ρήμα δια-κόπτω, δηλαδή κάνω μια παύση, σταματώ ότι έκανα πριν και κάνω κάτι καινούργιο και διαφορετικό. Οι διακοπές είναι δικαίωμα και ανάγκη μας. Κρίνεται απαραίτητο να προσφέρουμε στον εαυτό μας στιγμές χαλάρωσης, ξεκούρασης και ξεγνοιασιάς έπειτα από ένα πρόγραμμα, πολλές φορές αυστηρό, που μας ακολουθούσε έως και τώρα. Οι διακοπές είναι ανανέωση και την ανανέωση τη χρειαζόμαστε όλοι.
Πολλές έρευνες συγκλίνουν πως οι καλοκαιρινές διακοπές είναι απαραίτητες για τον άνθρωπο γιατί τον ξεκουράζουν, τον ανανεώνουν και τον φέρνουν πιο κοντά σε δικούς του ανθρώπους.
Ακόμη έχει επιβεβαιωθεί πως οι διακοπές είναι πολύτιμες και για την ψυχική μας υγεία. Μάλιστα, έχει βρεθεί ότι οι άνθρωποι που κάνουν συστηματικά διακοπές έχουν μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής, και είναι πιο ευέλικτοι στη διαχείριση των δυσκολιών που συναντούν στη ζωή τους.
Υπάρχει ένα μοντέλο, το λεγόμενο μοντέλο DRAMMA, το οποίο αν ακολουθήσει κανείς, υποστηρίζει πως θα επιτύχει αποτελεσματική ξεκούραση. Στο μοντέλο αυτό χρειάζεται να έχουμε υπόψη μας 6 πυλώνες. Αν στηρίξουμε τα πλάνα μας για διακοπές σε αυτούς τότε θα στεφτούν με επιτυχία. Έτσι λοιπόν πριν οργανώσετε τις διακοπές σας, ειδικά φέτος, λάβετε τα παρακάτω σοβαρά υπόψη σας:
- Οι διακοπές χρειάζονται αποστασιοποίηση (detachment), τι σημαίνει αυτό; Είναι η τήρηση απόστασης από πρόσωπα ή γεγονότα, ειδικά αν είναι τοξικά για εμάς. Με τον τρόπο αυτό θα καταφέρουμε να επιτύχουμε μια πιο αντικειμενική και ουδέτερη στάση απέναντι σε αυτά. Ο άνθρωπος που αποστασιοποιείται παίρνει χώρο και χρόνο για τον εαυτό του.
- Χαλάρωση (recovery). Η χαλάρωση είναι πολύ προσωπική υπόθεση. Για τον καθένας μας σημαίνει κάτι άλλο, εκφράζεται διαφορετικά, και χαλαρώνουμε με πολύ διαφορετικά πράγματα. Για να καταλάβουμε εάν τελικά την επιτύχαμε το σώμα μας θα μας δείξει τον δρόμο. Καθημερινά σφίγγουμε τις αντοχές μας για να βγάλουμε περά ένα απαιτητικό πρόγραμμα, όταν όμως χαλαρώσουμε τότε το σώμα μας νιώθει κι αυτό χαλαρό και ελαφρύ.
- Σημαντικό επίσης είναι και το αίσθημα της αυτονομίας (autonomy). Η αυτονομία είναι μια έννοια παρεξηγημένη. Στην πραγματικότητα είναι η δυνατότητα μας να συνδεθούμε με τους άλλους ως δυο εντελώς ξεχωριστοί και ελεύθεροι άνθρωποι. Με απλά λόγια, αναγνωρίζω τι θέλω και βρίσκω τρόπο να το πάρω, προσπαθώ να ικανοποιήσω τα θέλω μου.
- Προκλήσεις (mastery). Στις διακοπές μας είναι σημαντικό να δοκιμάσουμε τον εαυτό μας, να έρθουμε πιο κοντά με εμάς τους ίδιους. Ευκαιρία για εξέλιξη, λοιπόν, όπως δοκιμάζοντας για παράδειγμα ένα νέο άθλημα, μια νέα δραστηριότητα, διαβάζοντας βιβλία ή παρακολουθώντας σινεμά/συναυλίες. Με τις προκλήσεις προσκαλώ τον εαυτό μου να αναπτυχτεί, και εάν το πετύχω αυτό, αυξάνω τις αντοχές μου.
- Νοηματοδότηση (meaning). Το να μάθω να βρίσκω το νόημα γίνεται χρήσιμο για τον εαυτό μου. Να μάθω, να νιώσω, να απολαύσω.
- Τέλος, εξίσου σημαντικό κρίνεται να περνά κανείς τον χρόνο του με πρόσωπα που αγαπά καθώς έτσι ενισχύονται οι συναισθηματικοί δεσμοί (affiliation). Το μαζί είναι αυτό που έχοντας κάνει όλα τα παραπάνω, ή έστω προσπαθήσει για αυτά, θα είναι αυτό που θα μας οδηγήσει να απολαύσουμε τους ανθρώπους μας, τις μέρες μας, τον εαυτό μας.
Δεν θα μπορούσα φυσικά να παραλείψω, ειδικά σε τέτοιες συνθήκες διασχίζοντας την περίοδο πανδημίας την εξής ερώτηση:
Μπορούμε να κάνουμε διακοπές από το σπίτι μας;
Στο ερώτημα αυτό, που είναι ιδιαίτερα σύγχρονο λόγω των περιορισμών που οι περισσότεροι άνθρωποι καλούμαστε πλέον να εφαρμόσουμε, μπορούμε να απαντήσουμε εντοπίζοντας μερικά κύρια χαρακτηριστικά των διακοπών. Οι διακοπές σημαίνουν μια παύση της συνηθισμένης ροής της καθημερινότητάς μας. Είναι ένα διάλειμμα σε ότι έχουμε μάθει και κάνουμε κάθε μέρα κατ’ επανάληψη.
Συνοπτικά και γενικά θα λέγαμε ότι, όχι δεν είναι επιθυμητό, θα μπορούσαμε να πούμε πως ίσως να είναι και ανθυγιεινό να στερούμαστε εντελώς τις διακοπές μέσα στο έτος. Θυμηθείτε πως είπαμε, οι διακοπές σημαίνουν την παύση, το διάστημα που «κόβει» μια συνεχόμενη περίοδο και που μας βοηθάει να κάνουμε στη συνέχεια νέα ξεκινήματα και να θέσουμε νέους στόχους, έχουμε τη δυνατότητα να απολαύσουμε τα οφέλη τους με τον έναν ή τον άλλον τρόπο.
Έτσι για όσους δυσκολεύονται πολύ, θα προτείναμε πως μπορεί να μην έχουν τη δυνατότητα να κάνουν ένα μεγάλο ταξίδι ή να ξεκουραστούν για πολλές μέρες, μπορούν να περάσουν κάποιον καιρό αλλιώτικα από το υπόλοιπο διάστημα του χρόνου. Κοντινά μπάνια σε μια θάλασσα ή έστω σε ένα κολυμβητήριο. Αυτό που είναι σημαντικό, να αλλάξουμε τη ρουτίνα μας. Το απαραίτητο συστατικό είναι φαντασία, καλή παρέα και μια πολύ προσωπική, ατομική «συνταγή διακοπών».
Καλό καλοκαίρι!
ΕλίναΤρωγάδα
B.Sc. Ψυχολόγος Ψυχοθεραπεύτρια
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας παιδιών , εφήβων ενήλικων
τηλ. Επικοινωνιας
6978268826
2261020781