Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, με απόφασή της στις 17 Δεκεμβρίου 1999, ανακήρυξε την 25η Νοεμβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών για να αναδείξει ένα σημαντικό πρόβλημα με παγκόσμια διάσταση. Η Ημέρα αυτή είχε καθιερωθεί ήδη από το 1981 από γυναικείες οργανώσεις, σε ανάμνηση της φρικτής δολοφονίας των τριών αδελφών Μιραμπάλ, πολιτικών αγωνιστριών από την Δομινικανή Δημοκρατία, με διαταγή του δικτάτορα Τρουχίλο στις 25 Νοεμβρίου 1960 και αφιερώνεται σε όλες τις γυναίκες που έχουν υποστεί ή συνεχίζουν να υπόκεινται οποιαδήποτε μορφή βίας (σωματική, ψυχολογική, οικονομική, σεξουαλική, κλπ.), σε όλον τον κόσμο.
Συζητήθηκε αρκετά κατά την περίοδο του πρώτου lockdown και μετά βρήκε τη θέση που της έλειπε όλα αυτά τα χρόνια στη δημόσια συζήτηση. Ο λόγος για την αφανή ενδοοικογενειακή κι έμφυλη βία. Η αλήθεια είναι ότι το φαινόμενο έχει διττό πρόσωπο: ναι μεν το lockdownαύξησε το πρόβλημα, από την άλλη, οι κακοποιημένες γυναίκες άρχισαν να μιλούν περισσότερο για αυτό και απευθύνθηκαν και μαζικότερα στις διαθέσιμες κρατικές υπηρεσίες.
Με στοιχεία που πήραμε από την Καθλήν Αν Ντόχερτυ, την πρών Πρέσβη των ΗΠΑ στην Κύπρο, και την ευχαριστούμε πολύ, βλέπουμε το παγκόσμιο αυτό φαινόμενο να γίνεται όλο και πιο έντονο στον «πολιτισμένο» κόσμο μας.
Φανταστείτε τρεις γυναίκες σε οποιδήποτε μέρος του κόσμου: μια διασημότητα, ένα μέλος της οικογένειας σας, ή μία φίλη. Οι έρευνες δείχνουν ότι μία από αυτές τις τρεις γυναίκες θα βιώσει την έμφυλη βία στη διάρκεια της ζωής της. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι για να τη σταματήσουμε.
Μια ολοκληρωμένη μελέτη το 2014 έδειξε ότι το 33% των γυναικών στις χώρες της ΕΕ έχουν επίσης υποστεί σωματική ή/και σεξουαλική βία από την ηλικία των 15. Τις περισσότερες φορές, ο δράστης της βίας είναι ο σύντροφος της γυναίκας, φίλος ή σύζυγος της.
Οι στατιστικές της αστυνομίας δείχνουν ότι 30 γυναίκες δολοφονήθηκαν κατά τα τελευταία δέκα χρόνια από τους συντρόφους τους ή πρώην συντρόφους. Όπως συμβαίνει στα περισσότερα μέρη του κόσμου, η ενδοοικογενειακή βία σε μεγάλο βαθμό δεν καταγγέλλεται στην Ελλάδα και στην Κύπρο, με πολλούς επιζώντες να φοβούνται ή να διστάζουν να αναφέρουν το έγκλημα. Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, η βία κατά των γυναικών σε όλο τον κόσμο προκαλεί περισσότερους θανάτους και αναπηρίες σε γυναίκες και κορίτσια μεταξύ των ηλικιών 15 και 44, από ό, τι σε συνδυασμό ο καρκίνος, τα τροχαία ατυχήματα, η ελονοσία, και ο πόλεμος. Καμία κουλτούρα ή κοινωνία δεν έχει ανοσία σε αυτό το σοβαρό πρόβλημα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, κατά μέσο όρο τρεις γυναίκες την ημέρα δολοφονούνται από τους συντρόφους τους, και κάθε εννέα δευτερόλεπτα μιά γυναίκα υπόκειται σε επίθεση ή ξυλοδαρμό.
Η έμφυλη βία εμφανίζεται σε πολλές μορφές, από βία από τους συντρόφους, βιασμούς και σεξουαλικές επιθέσεις μέχρι πρόωρους και καταναγκαστικούς γάμους και ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων, αλλά κάθε μορφή βίας είναι μια κηλίδα στη συλλογική μας ανθρωπότητα, εμπόδιο για την ειρήνη και σταθερότητα, και είναι μια πρόκληση για όλους μας να δράσουμε. Η βία δεν είναι αναπόφευκτη, και ο καθένας από εμάς μπορεί να κάνει κάτι για να τη σταματήσει. Αυτή η βία δεν επηρεάζει μόνο τις γυναίκες και τα κορίτσια, αλλά απειλεί ολόκληρες κοινότητες, αποτρέπει την οικονομική ανάπτυξη και τροφοδοτεί κύκλους βίας και συγκρούσεων.
Μια πρόσφατη μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας έδειξε ότι η βία κατά των γυναικών συνεπάγεται σημαντικό οικονομικό βάρος, το οποίο περιλαμβάνει τις δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης, απώλεια εισοδήματος για τις γυναίκες, μειωμένη παραγωγικότητα, και αρνητικές επιπτώσεις σε όλες τις γενιές, για να αναφέρουμε μόνο μερικά. Απλά φανταστείτε το κόστος για μια οικογένεια ή μια οικονομία όταν μια γυναίκα σταματήσει να εργάζεται γιατί είναι τραυματισμένη. Επειδή η έμφυλη βία συμβαίνει σε τόσο μεγάλη κλίμακα, οι δαπάνες αυτές προσθέτονται.
Η μελέτη της ΕΕ το 2014 ζήτησε από τους ερωτηθέντες να εξηγήσουν πώς είχαν ξεπεράσει τη σωματική ή/και σεξουαλική βία από έναν σύντροφο. Η πιο συνηθισμένη απάντηση ήταν η στήριξη από την οικογένεια και τους φίλους. Αν γνωρίζετε κάποιο άτομο που νομίζετε ότι μπορεί να βιώνει ενδοοικογενειακή βία, προσεγγίστε το και προσφέρετε την στήριξή σας. Απλά και μόνο το να ακούσετε ένα επιζώντα της βίας μπορεί να βοηθήσει.
Η εκπαίδευση είναι επίσης μέρος της μακροπρόθεσμης απάντησης: η μελέτη της ΕΕ το 2014 έδειξε ότι οι άνδρες με μόνο δημοτικό επίπεδο εκπαίδευσης είχαν περίπου τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες από τους άνδρες με πανεπιστημιακή εκπαίδευση να ασκήσουν βία κατά των γυναικών. Βοηθήστε στην εκπαίδευση των άνδρων και των αγοριών για το κόστος της βίας, και για το πώς να αντισταθούν και να την σταματήσουν.
Οι 16 Ημέρες Ακτιβισμού είναι μια ευκαιρία για όλους να δράσουμε. Η Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών αρχίζει τις 16 ημέρες στις 25 Νοεμβρίου, και λήγουν στις 10 Δεκεμβρίου, Ημέρα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.Με την εκστρατεία που ξεκίνησε ο πρώην Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Μπαν Κι-μουν ζήτησε την ανάληψη δράσης από όλους – άνδρες και γυναίκες, αγόρια και κορίτσια, κυβερνητικούς αξιωματούχους, και ηγέτες της κοινωνίας. Και σε όλο τον κόσμο, οι άνθρωποι αναλαμβάνουν δράση.
Η κοινωνία των πολιτών διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο ώστε η διασφάλιση της ισότητας των φύλων να είναι στο επίκεντρο της Ατζέντας 2030 για την Αειφόρο Ανάπτυξη.Η συνεργασία με άλλες κυβερνήσεις, τον ιδιωτικό τομέα, και ιδιαίτερα την κοινωνία των πολιτών θα είναι κρίσιμη για τις προσπάθειες αυτές.
Τελικά, η έμφυλη βία θα τερματιστεί μόνο όταν οι γυναίκες και τα κορίτσια θα εκτιμώνται πλήρως από την κοινωνία και θα είναι σε θέση να συμμετέχουν πλήρως.
Σε όλο το δίκτυο βοήθειας που έχει στηθεί στην Ελλάδα περιλαμβάνονται 42 συμβουλευτικά κέντρα- 14 από αυτά δουλεύουν με την επιτήρηση της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων και του ΚΕΘΙ (Κέντρο Ερευνών Θεμάτων Ισότητας), τα 27 με την επιτήρηση των Δήμων στους οποίους βρίσκονται και άλλο ένα βρίσκεται σταθερά στο οργανόγραμμα της ΓΓΟΠΙΦ. Οι ξενώνες φιλοξενίας είναι 20 σε όλη την Ελλάδα και μια γυναίκα μπορεί να παραμείνει σε έναν τέτοιο μέχρι και έξι μήνες.
Η Γραμμή SOS 15900 είναι µια υπηρεσία εθνικής εµβέλειας που δίνει τη δυνατότητα στις γυναίκες θύµατα βίας ή σε τρίτα πρόσωπα να επικοινωνήσουν άµεσα µε ένα φορέα αντιµετώπισης της έµφυλης βίας.
e-mail: sos15900@isotita.gr
