Γράφει η Χρύσα Βρυώνη
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου το 1973 αποτέλεσε μια από τις σημαντικότερες στιγμές στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας. Τον Νοέμβριο του 1973, φοιτητές και πολίτες ενώθηκαν για να διαμαρτυρηθούν ενάντια στην χούντα των στρατιωτικών που είχε ανατρέψει τη δημοκρατική τάξη της χώρας.
Οι φοιτητές είχαν εγκλωβιστεί μέσα στο Πολυτεχνείο από τις δυνάμεις ασφαλείας, και η κατάληψή τους ήταν ένας συμβολικός και αντιστασιακός τρόπος ενάντια στην καταπίεση που ασκούσε η χούντα. Οι φοιτητές αγωνίστηκαν για τις ελευθερίες και τα δικαιώματά τους, αλλά και για το δημοκρατικό μέλλον της Ελλάδας.
Το κύμα της αντίδρασης κατά της χούντας ενισχύθηκε από τη συμπαράσταση του λαού. Οι πολίτες βγήκαν στους δρόμους σε πολλές πόλεις της Ελλάδας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους φοιτητές και κατά της καταπίεσης. Ωστόσο, η αντίσταση των φοιτητών στο Πολυτεχνείο έλαβε τραγική τροπή την 17η Νοεμβρίου 1973, όταν οι εισβολείς στρατιωτικές δυνάμεις επιτέθηκαν με σφαίρες και τανκς κατά των φοιτητών, με αποτέλεσμα τον τραγικό θάνατο πολλών από αυτούς.
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου αποτέλεσε σημείο αναφοράς στην ιστορία της Ελλάδας και συμβολίζει τον αγώνα για την ελευθερία, τη δημοκρατία και τα δικαιώματα του ατόμου. Τα γεγονότα αυτά έχουν αφήσει βαθιά το στίγμα τους στη συλλογική μνήμη της ελληνικής κοινωνίας και έχουν γίνει αντικείμενο μνήμης και τιμής στην χώρα.
Κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του Πολυτεχνείου το 1973, πολλές γυναίκες φοιτήτριες στάθηκαν πλάι πλάι με άνδρες φοιτητές στον αγώνα κατά της χούντας και της καταπίεσης. Αν και ο αριθμός των γυναικών φοιτητών ήταν λιγότερος σε σχέση με τους άνδρες εκείνα χρόνια, η παρουσία τους ήταν σημαντική και αξιοσημείωτη.
Παρά τις δυσκολίες και τον κίνδυνο, πολλές γυναίκες έμειναν μέσα στο Πολυτεχνείο και συνέβαλαν στην οργάνωση και την υποστήριξη του αγώνα. Η παρουσία τους ήταν ένας σημαντικός τρόπος να εκφράσουν την αλληλεγγύη τους και να δείξουν τη συμμετοχή τους σε ένα ιστορικό γεγονός που αντιπροσώπευε τον αγώνα για ελευθερία και δικαιοσύνη.
50 χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την εξέγερση του Πολυτεχνείου και σε λίγες μέρες και τα δικά μου 50, θα ήθελα λοιπόν να σας κάνω εγώ ένα δώρο, προτείνοντας να διαβάσετε και κυρίως να διαβάσουν οι έφηβοι, ένα βιβλίο που με στιγμάτισε στα δικά μου εφηβικά χρόνια και με καθόρισε. Τα γενέθλια της Ζώρζ Σαρρή.
Στα Γενέθλια, η Άννα, ένα οκτάχρονο κοριτσάκι που ζει στην Αθήνα με τους γονείς και τον μεγαλύτερο αδελφό της, βλέπει με απογοήτευση τη γιορτή για τα γενέθλιά της να ακυρώνεται καθώς συμπίπτει με το πραξικόπημα των συνταγματαρχών. Στο βιβλίο παρακολουθούμε τη ζωή της στα επτά χρόνια που ακολουθούν, τα χρόνια της χούντας, που στην αρχή κάποιοι δεν πήραν στα σοβαρά και δεν πίστευαν πως θα διαρκέσει τόσο.
Η κορύφωση της ιστορίας έρχεται στο προτελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου που είναι αφιερωμένο στα γεγονότα του Πολυτεχνείου, με την Άννα, έφηβη πια στα 14 της, να παρακολουθεί από το αστικό σαλόνι του οικογενειακού διαμερίσματος στο Κολωνάκι τις εξελίξεις από τον σταθμό των «ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών, των ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων».
Η Άννα αφουγκράζεται τον παλμό των γεγονότων, νοιώθει την ένταση, αντιλαμβάνεται την πυκνότητα του χρόνου, βλέπει την καταλυτική επίδραση στους ίδιους τους γονείς της που πια χωρίς δικαιολογίες πρέπει κάτι να κάνουν (γιατί η μητέρα της φορά το καλό παλτό της και στολισμένη δίνει ραντεβού στους δρόμους με τις φίλες της; γιατί ο γιατρός πατέρας της δεν ανταποκρίνεται στο κάλεσμα των φοιτητών για ιατρική βοήθεια; πού είναι ο φοιτητής αδελφός της που προέτρεπε τους γονείς να κατέβουν στο Πολυτεχνείο; γιατί δεν θα τολμήσουν να πειράξουν τους φοιτητές; πώς αντηχεί μέσα της το σύνθημα «Ψωμί – Παιδεία – Ελευθερία»;). Καθώς η ηρωίδα της Σαρρή φλέγεται από καθοριστικά ερωτήματα, ανεπίγνωστα αφήνει πίσω της το παιδί και παίρνει αποφάσεις για το ποια είναι και κυρίως ποια θα γίνει.
Τα Γενέθλια είναι ένα τολμηρό μυθιστόρημα για παιδιά και εφήβους που γράφτηκε όσο ακόμα τα γεγονότα ήταν νωπά και συνέβαλε ώστε οι αμέσως επόμενες γενιές, αλλά κι αυτές που ακολούθησαν κι αυτές που θα έρθουν, να αισθανθούν τα διακυβεύματα και την περιπλοκότητα της εποχής και να την κατανοήσουν μέσα από τα μάτια μιας συνομήλικής τους.
Ακούστε το αφιέρωμα και στο Pod cast