Σημείο αναφοράς για όλους τους Ορχομένιους το καρναβάλι. Ένα κομμάτι ιστορίας, παράδοσης που στο άρμα του κουβαλάει την κουλτούρα του τόπου, τα ήθη και τα έθιμα και φυσικά, αυτό που κάνει τον Ορχομενό ένα ξεχωριστό και συνάμα διαφορετικό σημείο στο χάρτη της Βοιωτίας.
Για εμάς δεν είναι απλώς μία γιορτή είναι πολλά περισσότερα, είναι τρόπος έκφρασης των δημιουργών των αρμάτων που επηρεασμένοι από την πολιτική και όχι μόνο επικαιρότητα κρατώντας πάντα σε υψηλό επίπεδο την σάτιρα και την διακωμώδηση στοιχείων και καταστάσεων που έχουν τις ρίζες τους τόσο σε κατάλοιπα του αρχαίου θεάτρου όσο και της διονυσιακής λατρείας, περνούν τα μηνύματά τους, θα έλεγα ότι κατά κάποιο τρόπο μεταφέρουν με την εικόνα, όσα οι λέξεις που κάποιες φορές ακούγονται και άλλες πάλι «σωπαίνουν», υπάρχουν σε αυτή την δική τους «ανασκόπηση».
Η είσοδός του καρναβαλιού στην ιστορία της πόλης έγινε στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και ήταν η αφορμή για να γίνει η γιορτή της Αποκριάς «αιτία» για ξεφάντωμα και γλέντι.
Ποτέ δεν έλειπε -και ούτε θα συμβεί- το γλέντι από αυτό τον τόπο, αλλά πάντα υπάρχει χώρος για το κάτι παραπάνω… Οι Ορχομένιοι είναι οι άνθρωποι που ξέρουν να κάνουν το κέφι να μην είναι μόνο η λέξη που δεν μεταφράζεται σε καμιά γλώσσα του κόσμου, αλλά και να την νιώθουν με τον δικό τους μοναδικό τρόπο. Έτσι λοιπόν, το καρναβάλι τους έδωσε το έναυσμα και εξακολουθεί για να το βιώνουν και κυρίως να το μεταδίδουν.
Κάνοντας μια αναδρομή στα εξήντα και κάτι ψιλά χρόνια της ιστορίας του, αυτό που θα παρατηρήσει κάποιος, είναι το πείσμα για να προσφέρουν θέαμα και γέλιο. Το πρώτο είχε να κάνει με την τέρψη της όρασης, το άλλο όμως, με εκείνη της ψυχής. Το γέλιο είναι το πιο σημαντικό δώρο που μπορεί κάποιος να προσφέρει σε κάποιον άλλο και αυτό οι κάτοικοι το έκαναν απλόχερα.
Πάντα η μεγάλη γιορτή της Αποκριάς δεν ήταν της μιας μέρας, αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, θα τους «στρίμωχνε ο χρόνος» και αυτό δεν τους άρεσε. Στις γειτονιές «στις ρούγες» από την Τσικνοπέμπτη κιόλας επικρατούσε το γλέντι.
Άναβαν καλές φωτιές και έτσι είχαν την ευκαιρία για πειράγματα, γέλια, τραγούδι και καλό κρασί.
Οι μασκαράδες πάντα με στολές από ό, τι υπήρχε στο μπαούλο, κατάφερναν να δημιουργήσουν ευφάνταστες στολές και τότε ο δρόμος που ακολουθούσαν, ήταν μεγάλος και το σεργιάνι έφτανε σε όλο τον Ορχομενό ως και κρατούσε και ως το βράδυ της Κυριακής που συγγενείς και φίλοι συγκεντρώνονταν σε σπίτια για να κάνουν «Απόκριες».
Όταν ξεκίνησε το καρναβάλι, ήταν όλα λίγα και κάπως πρόχειρα, αλλά η αρχή είχε γίνει. Κάθε χρόνο ήταν και καλύτεροι και έτσι έφτασαν στο σημείο να γίνει το καρναβάλι «αριθμός» για τα καλύτερα της Στερεάς Ελλάδας και όλης της Ελλάδας.
Στην διαδρομή του υπήρξαν κάποιες περίοδοι δύο… μπορεί και τρεις που για κάποια χρόνια έριξε αυλαία. Πάντα, όμως, η αγάπη των κατοίκων το έκανε να πάρει και πάλι θέση στη σκηνή και να γίνει ο πρωταγωνιστής της Αποκριάς.
Η ετοιμασίες γίνονταν στην περιοχή του Μανούσκο, εκεί που σήμερα είναι τα «Πέτρινα». Χώρος προετοιμασίας που άξιζε όσο και η παρέλαση. Οι καρναβαλιστές από νωρίς ξεκινούσαν το γλέντι που κορυφωνόταν παίρνοντας θέση είτε πάνω στα άρματα είτε στα γκρουπ που ακολουθούσαν και έφταναν ως το τέλος.
Σημαντικό είναι τα άρματα που ακόμη και στο τελευταίο καρναβάλι του 2019 τα πρώτα ήταν κομμάτια που συνθέτουν το πάζλ των μύθων και της ιστορίας του τόπου. «Φρίξος και Έλλη» και «Τρεις Χάριτες».
Όσο για το άρμα της βασίλισσας ήταν εκείνο που έκανε πάντα πολλές όμορφες Ορχομένιες να χάσουν τον ύπνο τους, αφού όλες ήθελαν να γίνουν έστω και για λίγο «εστεμμένες».
Σημαντικό να αναφέρω ότι το καρναβάλι έχει το δικό του τραγούδι και αυτό είναι κάτι που πάντα προκαλεί νοσταλγία στο άκουσμά του και περηφάνια για τους ντόπιους.
Αυτό επίσης που αξίζει να σημειωθεί, είναι και το κάψιμο του βασιλιά καρνάβαλου. Όλοι μετά την παρέλαση παίρνουν τον δρόμο που οδηγεί στο Αρχαίο θέατρο και εκεί με έναν εντυπωσιακό τρόπο πραγματοποιείται το κάψιμο.
Ο ουρανός αστράφτει από τα αμέτρητα βεγγαλικά και όλοι πλέον είναι έτοιμοι για να υποδεχτούν το ξημέρωμα της Καθαρής Δευτέρας που σημαίνει αρχή νηστείας και μέτρου ως και την Ανάσταση και το Άγιο Πάσχα.
Όπως όλοι γνωρίζουμε, τα τελευταία δύο χρόνια το καρναβάλι του Ορχομενού «φοράει μάσκα» λόγω της πανδημίας και δεν έχουμε την ευκαιρία για να ξεφαντώσουμε. Είμαι βέβαιη, όμως ότι το 2023 θα είναι μια πολύ όμορφη χρονιά και οι διοργανωτές του καρναβαλιού και ο Δήμος Ορχομενού θα μας αποζημιώσουν με τον καλύτερο τρόπο.
Καλές Απόκριες!
Αλέκα Ζωγράφου
Δημοσιογράφος-συγγραφέας