Από την Σαπφώ, την Κλεοπάτρα και τη Μαρί Κιουρί στην Μελίνα και την Κάλλας : 14 γυναίκες σύμβολα, που έγραψαν Ιστορία!
Παγκόσμια ημέρα της γυναίκας στις 8 Μαρτίου. Το La Figura θυμάται κάποιες μόνο από τις δεκάδες εκείνες, που έγραψαν ιστορία και παρέδωσαν μαθήματα ζωής. Διαβάστε γιατί αξίζει να τις θυμόμαστε!
Ο Καρλ Μαρξ είχε πει: ” Την ιστορία την φτιάχνουν οι ίδιοι οι άνθρωποι, αλλά δεν την φτιάχνουν έτσι όπως θα ήθελαν. Δεν την φτιάχνουν κάτω από περιστάσεις που διαλέγουν οι ίδιοι, αλλά κάτω από τις περιστάσεις στις οποίες βρίσκονται”. Αυτό συνέβη με τη 17χρονη Παρθένο της Ορλεάνης, Ιωάννα της Λωρραίνης, που πολέμησε, κυνηγήθηκε και καταδικάστηκε ως αιρετική, να καεί ζωντανή. Αυτό συνέβη, με την Ινδιάνα πριγκίπισσα Ποκαχόντας, που έσωσε, σε ηλικία μόλις 12 ετών, από βέβαιο θάνατο τον ηγέτη της αγγλικής αποικίας του Τζέιμσταουν στη Βιρτζίνια, γυρίζοντας σελίδα στις σχέσεις των Ινδιάνων με τους Βρετανούς αποίκους. Ιστορία έγραψε η Ρόζα Πάρκς, η νεαρή μαύρη που αρνήθηκε να δώσει τη θέση της στο λεωφορείο σε λευκό άνδρα, σηκώνοντας το λάβαρο του πολέμου κατά των φυλετικών διακρίσεων. Ιστορία έγραψαν η Μαρί Κιουρί, πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε με Νόμπελ σε δύο διαφορετικές κατηγορίες και η 13χρονη Άννα Φρανκ, που μετέφερε με το ημερολόγιό της τις θηριωδίες της ναζιστικής κατοχής κι έγινε ένα από τα πιο γνωστά θύματα του Ολοκαυτώματος.
Στα βάθη της Ιστορίας της ανθρωπότητας υπήρξαν γυναίκες, οι οποίες με τη ζωή και το έργο τους, με την τόλμη και το αίσθημα της αυταπάρνησης, με την ευαισθησία και κυρίως με ένα όραμα για ένα καλύτερο αύριο, άλλαξαν τον κόσμο προς το καλύτερο. Υπήρξαν και κάποιες, των οποίων η αύρα από μόνη της ήταν τέτοια, ώστε να μείνουν ζωντανές, ακόμη και πολλά χρόνια μετά τον θάνατό τους.
Ημέρα εορτασμού για τα δικαιώματα των γυναικών
Στις 8 Μαρτίου γιορτάζεται η Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας, με τις ρίζες της να ξεκινούν από τις διαμαρτυρίες των γυναικών στις αρχές του 20ου αιώνα σε Ευρώπη και ΗΠΑ, που ζητούσαν ίσα δικαιώματα, καλύτερες συνθήκες εργασίας και δικαίωμα ψήφου. Θεσμοθετήθηκε το 1977 από τον ΟΗΕ, ο οποίος κάλεσε όλες τις χώρες του κόσμου να γιορτάσουν την ημέρα για τα δικαιώματα των γυναικών. Καθιερώθηκε το 1910 με πρόταση της Γερμανίδας σοσιαλίστριας Κλάρα Ζέτκιν κι εορτάσθηκε για πρώτη φορά το 1911.
Είναι μια μέρα κινητοποιήσεων σε όλο τον κόσμο για την υποστήριξη της ισότητας, και την αξιολόγηση της θέσης των γυναικών στην κοινωνία.
Το La Figura τιμώντας την Ημέρα, σας θυμίζει ορισμένες μόνο από τις πιο σπουδαίες εκείνες γυναίκες, οι οποίες δρώντας “μπροστά από την εποχή τους”, ξεχώρισαν, διέπρεψαν, κυριάρχησαν, εντυπωσίασαν, έγιναν αντικείμενο λατρείας και αποθεώθηκαν και αξίζει να θυμόμαστε.
Σαπφώ (630-570 π.Χ) Eλληνίδα λυρική ποιήτρια από τη Λέσβο. Έγραψε ερωτικά ποιήματα, ύμνους στους θεούς και τραγούδια γάμου, που χαρακτήριζαν ο αυθορμητισμός και τα έντονα συναισθήματα. Το μεγαλύτερο μέρος του έργου της δεν έχει διασωθεί, όμως η δυναμική και η επιρροή του παραμένουν ζωντανές έως σήμερα. Ο Πλάτων την είχε χαρακτηρίσει “μία εκ των 10 κορυφαίων ποιητών”.
Κλεοπάτρα (69-30 π.Χ) Ικανή και δαιμόνια μονάρχης, η τελευταία βασίλισσα της ελληνιστικής Αρχαίας Αιγύπτου, πριν καταστεί επαρχία της πανίσχυρης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Έγινε διάσημη γιατί, γοήτευσε και ανέπτυξε ερωτική σχέση με δύο από τους πιο ισχυρούς Ρωμαίους αυτοκράτορες, τον Μάρκο Αντόνιο και τον Ιούλιο Καίσαρα. Ο μύθος της ομορφιάς και το τραγικό της τέλος την ακολουθούν έως σήμερα. Αντιπροσωπεύει όσο καμία άλλη γυναίκα στην αρχαιότητα, το σύμβολο της μοιραίας γυναίκας.
Ιωάννα της Λωραίνης (1412-1431) Γαλλίδα ηρωίδα επικεφαλής των Γαλλικών στρατευμάτων στον Εκατονταετή Πόλεμο κατά των Άγγλων στη Γαλλία. Μία μορφή αυτοθυσίας και ηρωισμού, σε ηλικία μόλις 17 ετών. Κατηγορήθηκε για “κοντή κόμη”, ότι “ντυνόταν με ανδρικά ρούχα”, για “μαγεία” και ως αιρετική επειδή “ισχυριζόταν ότι ήταν απευθείας υπόλογη στον Θεό”. Καταδικάστηκε, να καεί ζωντανή. Την ώρα που καιγόταν, ζήτησε να σηκώσουν το σταυρό, για να μπορεί να τον δει μέσα από τις φλόγες. Μετά από 25 χρόνια, όταν η Γαλλία είχε κερδίσει και αναγνώρισε τη συμβολή της, ένα νέο εκκλησιαστικό δικαστήριο αποκατέστησε την τιμή της. Ανακηρύχθηκε αγία από την Καθολική Εκκλησία και Αγία και προστάτιδα της Γαλλίας.
Μαρί Κιουρί (1867-1934) Η πρώτη γυναίκα που έγινε καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης. Η πρώτη γυναίκα που βραβεύτηκε με βραβείο Νόμπελ. Η πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε με το βραβείο σε δύο διαφορετικές κατηγορίες. Κέρδισε το Νόμπελ Φυσικής (1903) για την έρευνά της στη ραδιενέργεια. Το δεύτερο Νόμπελ ήταν Χημείας (1911). Λίγα χρόνια αργότερα, συνέβαλε σημαντικά στη δημιουργία των πρώτων μηχανημάτων με ακτίνες Χ. Όντας η πιο φημισμένη γυναίκα επιστήμων της εποχής της, ήταν γνωστή επίσης και ως Μαντάμ Κιουρί.
Κοκό Σανέλ (1883-1971) Μία από τις πιο πρωτοπόρες και επιτυχημένες σχεδιάστριες μόδας του 20ου αιώνα. Οι δημιουργίες της έγιναν συνώνυμο της ποιότητας, της κομψότητας και του αλάνθαστου στυλ. “Εφηύρε” το μικρό μαύρο φόρεμα. Το 1923 δημιούργησε το πασίγνωστο και διαχρονικό άρωμα Chanel No 5. Οι ιδέες της ήταν επαναστατικές για την εποχή της στον χώρο της μόδας. Συχνά μάλιστα, έπαιρνε κομμάτια από την ανδρική γκαρνταρόμπα και τα μετέτρεπε σε γυναικεία.
Σιμόν ντε Μποβουάρ (1908-1986) Γαλλίδα συγγραφέας, φιλόσοφος και φεμινίστρια. Υπήρξε σύντροφος του διάσημου υπαρξιστή φιλοσόφου Ζαν-Πωλ Σαρτρ. Το γνωστότερο έργο της υπήρξε “Το Δεύτερο Φύλο”, μια φεμινιστική ανάλυση της γυναικείας ύπαρξης και της καταπίεσης των γυναικών. Το 1981 συνέγραψε το “La Cérémonie Des Adieux” (Η Τελετή του Αποχαιρετισμού), μια οδυνηρή εξιστόρηση των τελευταίων χρόνων του Σαρτρ. Θεωρήθηκε η μητέρα του (μετά το 1968) φεμινισμού, με φιλοσοφικά γραπτά που συνδέθηκαν, αν και ήταν ανεξάρτητα, με τον Σαρτριανό υπαρξισμό. Πέθανε από πνευμονία και τάφηκε δίπλα στον Σαρτρ στο Κοιμητήριο Μονπαρνάς του Παρισιού.
Μητέρα Τερέζα (1910-1997) Αλβανίδα Καθολική μοναχή, με σημαντικό φιλανθρωπικό έργο, από τα Σκόπια. Ταξίδεψε σε όλον τον κόσμο και για περισσότερα από 45 χρόνια, βοήθησε φτωχούς και αρρώστους, με αποτέλεσμα να αγιοποιηθεί από τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β’ το 1997. Εκτιμάται, ότι φρόντισε περισσότερους από 1.000 ανθρώπους στην Καλκούτα, όπου έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής της. Τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης του 1979 για “τις εκστρατείες της σχετικά με την ενημέρωση για τη φτώχεια”.
Ρόζα Παρκς (1913-2005) Το 1955 αρνήθηκε να δώσει τη θέση της σε έναν λευκό άνδρα, που της ζήτησε να σηκωθεί στο λεωφορείο, αντιστεκόμενη στον φυλετικό διαχωρισμό στις ΗΠΑ. Από την πράξη της αυτή, γεννήθηκε το κίνημα κατά του φυλετικού διαχωρισμού στην Αλαμπάμα και βοήθησε τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, να ξεκινήσει τη διαδρομή που οδήγησε στην ανάδειξή του σε κεντρική πολιτική φιγούρα. Αναφέρεται ως “Μητέρα του σύγχρονου κινήματος πολιτικών δικαιωμάτων”. Της απονεμήθηκε το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας. Τιμήθηκε με το Χρυσό Μετάλλιο του Κογκρέσου, για τον αγώνα της κατά του ρατσισμού. Είναι η πρώτη γυναίκα της οποίας η σορός εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα στη Ροτόντα του Καπιτωλίου.
Ιντίρα Γκάντι (1917-1984) Η πρώτη και μόνη μέχρι σήμερα γυναίκα πρωθυπουργός της Ινδίας. Παρέμεινε στο αξίωμά της για τρεις συνεχόμενες θητείες (1966-1977) και με την τέταρτη θητεία, από το 1980 μέχρι την δολοφονία της από σωματοφύλακές της το 1984, συνολικά 15 χρόνια. Το 1999 ψηφίστηκε σε δημοσκόπηση του BBC ως η σημαντικότερη γυναίκα της τελευταίας χιλιετηρίδας, ανάμεσα σε άλλες γυναικείες προσωπικότητες όπως η βασίλισσα Ελισάβετ Α’ της Αγγλίας, η Μαρί Κιουρί και η Μητέρα Τερέζα
Έβα Περόν (1919-1952) Η δεύτερη σύζυγος του προέδρου της Αργεντινής, Χουάν Ντομίνγκο Περόν έγινε η πρώτη κυρία της χώρας, από το 1946 έως τον θάνατό της και αντικείμενο λατρείας από τους πολίτες της. Συχνά την αναφέρουν ως Εύα Περόν ή Εβίτα. Δούλεψε σκληρά για τα δικαιώματα των φτωχών και των γυναικών. Η δημοφιλία και η ικανότητά της να μαγεύει τα πλήθη προκαλούσαν φόβο, ακόμη και στους πιο ισχυρούς άνδρες της εποχής. Της ασκήθηκε έντονη κριτική, γιατί δεν δεχόταν κριτική, ενώ με τον σύζυγό της έκλεισαν πολλές ανεξάρτητες εφημερίδες. Πέθανε σε ηλικία μόλις 32 ετών, από καρκίνο. Λίγο πριν το θάνατό της, έλαβε από το Κογκρέσο της Αργεντινής τον επίσημο τίτλο του Πνευματικού Ηγέτη του Έθνους.
Μπεναζίρ Μπούτο (1953 – 2007) Η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός μουσουλμανικής χώρας, κόρη του πρωθυπουργού της χώρας Ζουλφικάρ Αλί Μπούτο, συνέβαλε στην μετάβαση του Πακιστάν από τη δικτατορία στη δημοκρατία. Ασχολήθηκε με την πολιτική μετά τη σύλληψη και την εκτέλεση του πατέρα της, το 1977. Συνελήφθη και η ίδια και κρατήθηκε φυλακισμένη σε απομόνωση. Όταν αφέθηκε ελεύθερη κατέφυγε στην Αγγλία όπου έγινε ηγέτης εν εξορία του Λαϊκού Κόμματος του Πακιστάν (το κόμμα που είχε ιδρύσει ο πατέρας της). Δολοφονήθηκε το 2007. Αφιέρωσε τη ζωή της στον αγώνα για τα δικαιώματα των φτωχών και των γυναικών.
Νταϊάνα, πριγκίπισσα της Ουαλίας (1961-1997) Η Νταϊάνα Σπένσερ, πρώτη σύζυγος του πρίγκιπα Καρόλου, διαδόχου του θρόνου του Ηνωμένου Βασιλείου, απέκτησε τεράστια φήμη ως προσωπικότητα, και προσέλκυε το ενδιαφέρον των ΜΜΕ παγκοσμίως, για την υπόλοιπη ζωή της. Ακόμη και μετά το διαζύγιό της με τον Κάρολο, συνέχισε αφοσιωμένη στο φιλανθρωπικό της έργο. Ο τραγικός της θάνατος, σε τροχαίο το 1997, στο Παρίσι, εξακολουθεί να προκαλεί ερωτηματικά. Η αγάπη του κόσμου για εκείνη αποτυπώθηκε στα πρόσωπα των εκατοντάδων χιλιάδων παρευρισκομένων στην κηδεία της, που θρηνούσαν για τον χαμό της “πριγκίπισσας της καρδιάς τους”, της “θλιμμένης πριγκίπισσας”
Αμαλία Φλέμινγκ (1912-1986)Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Μετά τη λήψη του διδακτορικού της τίτλου, συνέχισε τις σπουδές της στο Παρίσι και το Λονδίνο. Ανέπτυξε αντιστασιακή δράση κατά τη διάρκεια της Κατοχής, ενώ το 1946 ξεκίνησε τη συνεργασία της με τον Νομπελίστα μικροβιολόγο Alexander Fleming, στο Wright Fleming Institute. Λίγα χρόνια μετά επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου ανέλαβε τη διεύθυνση του Ευαγγελισμού. Ο γάμος της με τον Fleming κράτησε ελάχιστα, καθώς ο ίδιος έφυγε από τη ζωή το 1955. Η Χούντα των Συνταγματαρχών τη φυλάκισε το 1971, καθώς είχε αναπτύξει αντιδικτατορική δράση. Την κατηγόρησαν ότι σχεδίαζε την απόδραση του Αλέκου Παναγούλη και μετά από πολλές ημέρες ανάκρισης και βασανισμών την καταδίκασαν στο έκτακτο στρατοδικείο και της αφαίρεσαν την υπηκοότητα. Κατέφυγε στο Λονδίνο μέχρι την Μεταπολίτευση και με την επιστροφή της στην Ελλάδα εξελέγη βουλευτής. Όραμά της ήταν η δημιουργία του Ιδρύματος Βιοϊατρικών Επιστημών που φέρει το όνομα του συζύγου η της. Δεν πρόλαβε να δει το όραμά της να γίνεται πραγματικότητα, ωστόσο αυτό λειτούργησε μια δεκαετία μετά τον θάνατό της και μέχρι σήμερα θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά ερευνητικά ιδρύματα της χώρας.
Μελίνα Μερκούρη (1920-1994)Προερχόταν από ιδιαίτερα σημαντική οικογένεια πολιτικών και επιχειρηματιών. Το 1938 πέρασε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο θέατρο το 1944, με τον θίασο του Γιώργου Παππά. Συμπρωταγωνίστησε με όλους τους μεγάλους Έλληνες ηθοποιούς της εποχής. Το 1951 ξεκίνησε τις παράλληλες εμφανίσεις της στη θεατρική σκηνή του Παρισιού, ενώ λίγα χρόνια μετά εμφανίστηκε στο Broadway. Στο μεταξύ είχε γνωριστεί με τον Αμερικανό σκηνοθέτη Ζυλ Ντασσέν και αποφάσισαν να παντρευτούν το 1964. Κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών ανέπτυξε σημαντική αντιστασιακή δράση, αξιοποιώντας και τη διεθνή της φήμη για την ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας κοινότητας ως προς το ζήτημα του καθεστώτος στην Ελλάδα. Εκδιώχθηκε από τη Χούντα, της αφαιρέθηκε η ελληνική υπηκοότητα. Πριν διαφύγει στο εξωτερικό έγιναν αρκετές απόπειρες δολοφονίες εναντίον της. Μετά τη Μεταπολίτευση διετέλεσε υπουργός Πολιτισμού, ξεκινώντας την εθνική εκστρατεία για την επιστροφή των κλεμμένων μαρμάρων της Ακρόπολης από τον Λόρδο Έλγιν. Δημιούργησε, επίσης τα Περιφερειακά Θέατρα της Ελλάδας και φρόντισε να εισαγάγει τις θεατρικές σπουδές στην ύλη των σχολείων. Στη ζωή της αψήφισε τις κοινωνικές συμβάσεις και την πορεία που της είχε προδιαγράψει η οικογένειά της και η κοινωνική της θέση και με το έργο της αποτελεί μέχρι σήμερα πηγή έμπνευσης.
Μαρία Κάλλας (1923-1977)Γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη από Έλληνες μετανάστες. Έκανε την πρώτη δημόσια εμφάνισή της σε ηλικία 14 ετών στην αίθουσα του Παρνασσού. Τρία χρόνια μετά έγινε πρωταγωνίστρια του θιάσου του Βασιλικού Θεάτρου. Το νεαρό της ηλικίας της σε συνδυασμό με τις ιδιαίτερες φωνητικές της ικανότητες είχε προκαλέσει τον ανταγωνισμό των συμπρωταγωνιστών της, με τους οποίους η ίδια δεν διατηρούσε καλές σχέσεις, καθώς πίστευε ότι δεν είχε λόγο να μη συμπεριφέρεται ως ισότιμή τους, απλώς επειδή ήταν μικρότερη σε ηλικία. Πολύ σύντομα μετακόμισε στο εξωτερικό και ξεκίνησε τις μεγάλες της εμφανίσεις στην Ιταλία και την Αργεντινή. Ερμήνευσε όλους τους μεγάλους γυναικείους ρόλους από τις γνωστότερες όπερες, επαναπροσδιορίζοντας την έννοια του λυρικού θεάτρου στη σύγχρονη εποχή και “ανοίγοντας” το λυρικό τραγούδι στο ευρύ κοινό.
Παγκόσμια Ημέρα Γυναίκας 2021: Η διάσταση φύλου στα σχέδια ανάκαμψης.
Η πρόεδρος της επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων της ΕΕ Evelyn Regner δήλωσε για την 8η Μάρτη 2021 : «Είναι απολύτως προφανές ότι χρειαζόμαστε ισότητα των φύλων και ισχυρές γυναίκες, χωρίς τις οποίες η οικονομική και κοινωνική ανάκαμψη θα παρέμεναν ατελείς. Είναι καθήκον και ευθύνη μας να διασφαλίσουμε ότι οι διαφορετικές αλλά αλληλένδετες ανάγκες όλων των φύλων λαμβάνονται υπόψη και καλύπτονται στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της νόσου COVID-19, ώστε να οικοδομηθεί μια πιο ανθεκτική, πιο ισότιμη και πιο δίκαιη κοινωνία».