Δηλαδή ο άνθρωπος, που θέλει να ικανοποιεί τις επιθυμίες των άλλων και είναι πάντα διαθέσιμος.
Το να θες να ευχαριστείς μονίμως τους άλλους δεν είναι απαραίτητο να αφορά όλη την διάρκεια της ζωή σου . Αλλά είναι ένα σύνηθες πρόβλημα.
Επομένως ίσως να αναρωτιέστε: γιατί είναι τόσο σύνηθες φαινόμενο;
Τι κάνει κάποιον να θέλει να ευχαριστεί τους πάντες ;
Πρώτον, ας βεβαιωθούμε ότι μιλάμε για την ίδια ομάδα ανθρώπων και τσεκάρετε εάν ανήκετε σε αυτήν;
Πάρτε ένα λεπτό για έναν σύντομο έλεγχο σε μερικά κοινά χαρακτηριστικά των peoplepleasers , αλλιώς γνωστό και ωςτο σύνδρομο του “καλού παιδιού”, ως συνεξάρτηση , ως αγχώδης προσκόλληση.
Στη συνέχεια, θα διερευνήσουμε και τα αίτια .
Ας κάνουμε μια γρήγορη καταγραφή :
Νιώθετε πως διαρκώς σας κατατρέχει μια to-do λίστα που δεν τελειώνει ποτέ;
Νιώθετε ένοχος όταν λέτε όχι;
Ανησυχείτε για το τι πιστεύουν οι άλλοι;
Συνήθως, οι people–pleasers …
- φοβούνται μην απορριφθούν ή μην εγκαταλειφθούν
- ανησυχούν για το τι σκέφτονται και νιώθουν οι άλλοι
- φοβούνται να πουν όχι ,να θέσουν όρια ,ή να φανούν ΄΄κακοί ΄΄
- ΄΄διψάνε ΄΄ για την έγκριση των άλλων
- κολλάνε σε σχέσεις όπου δίνουν περισσότερα από ό, τι παίρνουν
- εργάζονται υπερβολικά πολύ επειδή έχουν υπερβολικά ανεπτυγμένη την αίσθηση προσωπικής ευθύνης
- παραμελούν τις δικές τους ανάγκες
- είναι εξαντλημένοι και εξουθενωμένοι προσπαθώντας να φροντίσουν όλους τους άλλους
Ο φόβος της απόρριψης ή της εγκατάλειψης είναι ο σημαντικότερος λόγος που οδηγεί σε people-pleasing .
Ορισμένες από τις ‘’δεξιότητες’’ που έχουν …
- Συντονίζονται με την ενέργεια που επικρατεί στο χώρο (δηλαδή, συντονίζονται με τον τρόπο με τον οποίο νιώθουν μια κατάσταση)
- Αλλάζουν το ποιοι είναι για να ταιριάζουν με την ομάδα
- Διαισθάνονται αυτό που οι άλλοι σκέπτονται, αισθάνονται και χρειάζονται
- Φροντίζουν τους άλλους, προβλέπουν τις ανάγκες τους και γενικά φροντίζουν να γίνουν απαραίτητοι για τους άλλους
- Ισχυρή εργασιακή ηθική
Το People-pleasing είναι ένας τρόπος να αντιμετωπίσει κανείς τη ανασφάλεια που νιώθει σε μια σχέση . Ενώ επικεντρωνόμαστε συχνά στα αρνητικά που συνοδεύουν αυτόν τον τρόπο συσχέτισης με τους άλλους, στην πραγματικότητα εμπεριέχει και πολλά πλεονεκτήματα.
Συνήθως, θα δείτε τους people-pleasers μαζί με ένα ή περισσότερα από αυτά τα γνωρίσματα:
– χαμηλή αυτοεκτίμηση
– πολλά επιτεύγματα
– μεγάλη ανάγκη ελέγχου
-τελειομανία
Οπότε , τώρα ξέρουμε τι ψάχνουμε.!
Αλλά τι τους ΄΄κάνει ΄΄people-pleasers ; Γιατί κάνουν ό,τι κάνουν;
Οι άνθρωποι που θέλουν να ευχαριστούν /ικανοποιούν τους πάντες μονίμως ,κάποτε υπήρξαν παιδιά που ήθελαν να ευχαριστούν τους γονείς τους !
Πώς μαθαίνουν να το κάνουν αυτό;
Οι συμπεριφορές αυτές εξελίσσονται ως ένας τρόπος για να διατηρηθεί η σχέση και η εγγύτητα με τους γονείς που είναι με ανακόλουθο τρόπο (αντιφατικά) διαθέσιμοι στα παιδιά τους. Η έλλειψη συντονισμού /εναρμόνισης του γονέα (με το παιδί) παίζει μεγάλο ρόλο στο τι προκαλεί αυτή την στάση .
Πολλές φορές, οι γονείς αυτών των ανθρώπων είναι πολύ αγχωμένοι με τα δικά τους προβλήματα για μπορέσουν να συντονιστούν σε αυτό που τα παιδιά τους νιώθουν και σκέφτονται.
Ή μπορεί ,συχνά, να παραλείπουν ή να παρερμηνεύσουν τα΄΄ σήματα΄΄ και τα συναισθήματα του παιδιού τους.
Οι γονείς βρίσκονται συχνά σε κατάσταση συναισθηματικής φόρτισης , με αποτέλεσμα να καταλήγουν τα παιδιά τους ,να τούς αντιμετωπίζουν προσεκτικά, σαν να ήταν εύθραυστοι .
Μερικές φορές αυτά τα παιδιά ενεργούν περισσότερο σαν ο ενήλικας στη σχέση και αναλαμβάνουν τον ρόλο φροντιστή προς τους γονείς τους.
Αυτά είναι μερικά παραδείγματα του τι προκαλεί αυτό το τρόπο συσχέτισης . Στη τελική , ο γονέας δυσκολεύεται να συνδεθεί συναισθηματικά και να είναι διαθέσιμος στο παιδί του με συνεπή τρόπο. Το παιδί το αντιλαμβάνεται και κινείται με τρόπους τέτοιους ώστε να προστατεύσει τον γονέα και τα συναισθήματά του ,έτσι ώστε να παραμείνει συνδεδεμένο με τον γονέα του .
Τι περιπλέκει περαιτέρω την ΄΄εικόνα΄΄; Αυτοί οι ίδιοι γονείς μπορεί επίσης να είναι ζεστοί,κοντά με το παιδί και να το αγαπούν.
Αυτό είναι το κομμάτι που προκαλεί σύγχυση στους people-pleasers – έχουν αναμνήσεις ζεστασιάς και σύνδεσης με τους γονείς τους, οπότε πώς θα μπορούσε η σχέση με αυτόν τον ίδιο γονιό να είναι η αιτία της στάσης τους ως people-pleasers ;
Λόγω των δικών τους ανησυχιών , οι γονείς ήταν μια ζεστοί μια κρύοι .
Έτσι, τη μια στιγμή μπορεί να είναι τρυφεροί και να εκδηλώνουν αγάπη, και την επόμενη απόμακροι ,απόντες ή προβληματισμένοι .
Αυτά είναι πολύ συγκεχυμένα μηνύματα για το παιδί.
Είτε πρόκειται για προσωπική ασθένεια, εθισμό, τον αντίκτυπο της ίδιας της ανατροφής τους ή της ψυχικής υγείας, ή απλώς κακές συνθήκες ζωής, οι γονείς των ανθρώπων που απολαμβάνουν να ευχαριστούν τους άλλους συχνά είναι απορροφημένοι (και προβληματισμένοι) σε σκέψεις για τη δική τους ζωή.
Είναι αρκετά μπερδεμένοι με τις αναμνήσεις από το παρελθόν τους και συχνά ανησυχούν για το μέλλον.
Αυτός ο τύπος σχέσης που έχουν με τον εαυτό τους και τον κόσμο συχνά μεταφέρεται στα παιδιά τους, που στη συνέχεια αγχώνονται και προβληματίζονται και τα ίδια .
Με την πάροδο του χρόνου, το παιδί μαθαίνει ότι οι γονείς του είναι αναξιόπιστοι.
Αλλά δεν μπορεί να σταματήσει να εξαρτάται από αυτούς και λαχταρά για στενή και σταθερή σύνδεση.
Σε κάποιο επίπεδο, γνωρίζουν ότι ’’ βουλιάζουν ‘’ ή΄΄ καταφέρνουν να κολυμπούν ΄΄ ανάλογα με την κατάσταση ευημερίας των γονιών τους .
Έτσι μπορεί να αναλάβουν δράση για να υποστηρίξουν τους γονείς τους σε συναισθηματικό επίπεδο .
Θα παρακολουθούν τις διαθέσεις τους και θα ελέγχουν συχνά, προσπαθώντας να κάνουν τους γονείς περήφανους, θα καταπνίξουν τις δικές τους ανάγκες, θα κάνουν το καλύτερό τους για να είναι πολύ-πολύ καλοί και να μην΄΄ταράσσουν τα νερά ΄΄.
Και έτσι αρχίζουν να αναπτύσσουν αυτές τις ‘’δεξιότητές ‘’τους.
Αλλά τελικά τούς είναι ‘’πάρα πολύ’’ και συνήθως αυτά τα “καλά” παιδιά μπορούν να ενεργήσουν με απρόβλεπτους και αναπάντεχους τρόπους όταν τα πράγματα γίνονται εξαιρετικά δύσκολα για εκείνα .
Συνήθως αυτά τα παιδιά αισθάνονται μια βαθιά αίσθηση ντροπής για αυτή την κατάρρευση τους και επιστρέφουν πάλι στην πρότερη κατάσταση , προσπαθώντας να είναι και πάλι τα ΄΄ καλά΄΄ παιδιά . Και ο κύκλος επαναλαμβάνεται.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα παιδιά μπορούν να προσαρμοστούν στην στάση των γονέων , πολύ διαφορετικά. Μπορεί να παρεκτρέπονται και να επαναστατήσουν εναντίον των γονέων τους. Εξαρτάται από το παιδί και τις περιστάσεις.
Η Γονική συναισθηματική ασυνέπεια λοιπόν , είναι αυτή που ‘’κάνει’’ τα παιδιά peoplepleasers .
Το παιδί, χωρίς να ξέρει πώς αλλιώς να εξασφαλίζει και να διατηρεί την αγάπη και τη σχέση, κάνει ό, τι μπορεί για να κερδίσει την αγάπη ενός γονέα.
Έτσι ζουν κάτω από τις προσδοκίες και τα όνειρα των γονιών τους και υιοθετούν όλες τις αξίες των γονιών τους για να μην χάσουν την αγάπη τους .
Και γίνονται άτομα που θέλουν να πετύχουν υψηλούς στόχους και δεν δέχονται τίποτα άλλο πέραν της τελειότητας .
Γίνονται κάποιοι που ενδιαφέρονται λιγότερο να εξερευνήσουν το ποιοι είναι πραγματικά και ενδιαφέρονται περισσότερο να μάθουν ποιοι θέλουν οι άλλοι να είναι.
Επειδή μεταμορφώνοντας τον εαυτό τους – να γίνει το ΄΄καλό΄παιδί – θα είναι ο τρόπος που θα μπορέσουν τελικά να εξασφαλίσουν την αγάπη για πάντα. Ή έτσι το σκέφτονται. !Αυτό είναι που΄΄ κάνει ΄΄ κάποιον να θέλει να ικανοποιεί τις ανάγκες όλων μονίμως .
Το μπέρδεμα είναι ότι η συμπεριφορά του γονέα, γενικά ,έχει λιγότερο σχέση με το τι κάνει το παιδί και περισσότερο με το τι συμβαίνει στη ζωή του ίδιου του γονέα.
Ωστόσο , για να έχει μια κάποια αίσθηση ελέγχου, το παιδί θα θέσει τον εαυτό του υπεύθυνο για την ευτυχία ή την δυστυχία του γονέα του .
Και θα μεταφέρει αυτό το σύνολο των προτύπων στις σχέσεις του με τους άλλους ενήλικες, επιδιώκοντας να ευχαριστήσει τους άλλους και να τους ΄΄κρατήσει ΄΄ευτυχισμένους, έτσι ώστε να μπορεί να είναι και το ίδιο χαρούμενο.
Αν αναγνωρίσετε τον εαυτό σας ή την παιδική ηλικία σας σε αυτήν την ανάρτηση… Η γνώση του τι κάνει κάποιον να θέλει να κρατήσει τους άλλους ευτυχισμένους είναι το πρώτο βήμα για να κάνετε αλλαγές στη ζωή σας. Έχω γράψει εκτενώς για αυτή την στάση, η οποία είναι επίσης γνωστή ως συνεξάρτηση ή αγχώδης προσκόλληση .
Το πρώτο βήμα για την πραγματοποίηση αλλαγών είναι να βάλετε λέξεις σε αυτό που συμβαίνει.
Παρόλο που οι εμπειρίες από την παιδική ηλικία μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό πλαίσιο για την ενήλικη ζωή μας, υπάρχουν ακόμη πολλά που μπορούμε να κάνουμε για να αλλάξουμε ήπια τον τρόπο με τον οποίο συνδεόμαστε με τους άλλους.
Όπως πάντα, το να γνωρίζεις ποιες αλλαγές πρέπει να κάνεις δεν είναι το πιο δύσκολο κομμάτι της αλλαγής. Το να τις κάνεις πραγματικά και να διατηρήσεις αυτές τις αλλαγές με την πάροδο του χρόνου, παρά την αντίσταση και την αντίδραση που μπορεί να έρθει,είναι το πραγματικά δύσκολο κομμάτι .
ΕλίναΤρωγάδα
B.Sc. Ψυχολόγος Ψυχοθεραπεύτρια
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας παιδιών , εφήβων& ενήλικων
τηλ. Επικοινωνιας